De Duitse minister van Financiën Olaf Scholz moest woensdag de Bondsdag-commissie (Financiën) in een besloten zitting uitleggen waarom de staat als toezichthouder niet eerder heeft ingegrepen bij Wirecard. Het miljardenschandaal bij de financiële dienstverlener uit Beieren leest inmiddels als een script voor een nieuwe Netflix-serie.
- Luister naar de bijdrage van Derk Marseille op BNR Nieuwsradio
De minister werd dus op het matje geroepen. Wat was zijn verdediging?
Dat is de vraag waar ‘vriend en vijand’ gespannen op wachten. Nu ziet het er niet goed voor hem uit. Hij heeft al wel een pakket van 16 maatregelen voorgesteld om herhaling te voorkomen, en hoe er beter kan worden geluisterd naar klokkenluiders. Maar de vraag blijft: waarom greep toezichthouder Bafin niet eerder in en waarom maakte de minister die ook Kanzler-ambities heeft er niet eerder Chefsache van? Andere partijen, maar ook SPD-partijgenoten die liever een andere kanselierskandidaat zien, ruiken bloed.
Kan hem dit ook de kop kosten?
De situatie is inderdaad uiterst penibel voor hem. Hij wist al sinds februari 2019 dat dingen niet klopten bij Wirecard. Financieel waakhond Bafin meldde destijds een vermoeden van marktmanipulatie en sprak daarbij de verdenking richting het management uit. Scholz heeft daar zoals het nu lijkt niets over naar buiten gebracht, of ingegrepen. De vraag is wat er sindsdien achter de schermen is gebeurd. Minister Altmaier (CDU, Economie) moest woensdag ook verschijnen voor de commissie. Hij liet al weten dat hij de onderste steen boven wil hebben. Zijn doel is om het straatje van Merkel schoon te vegen, die bij een handelsmissie in China een goed woordje deed voor Wirecard. Op die manier kleeft dit schandaal aan de hele politieke top in Duitsland.
Wirecard blijkt een ongekend schandaal
Dan Wirecard zelf, wat weten we we inmiddels over het schandaal?
Wirecard moest eind juni 2020 faillissement aanmelden, omdat er 1,9 miljard euro op de balans ontbrak. Die stond weg geboekt op rekeningen op de Filipijnen, maar na nader onderzoek bleek het geld daar niet te staan. Een medewerker ter plekke was omgekocht om de boeken te vervalsen. Klokkenluiders deden in februari 2019 hun verhaal in de Financial Times, waarin ze een grootschalige schaduwboekhouding meldden. Ze stapten naar de media omdat ze naar eigen zeggen geen gehoor kregen bij de officiële instanties. Volgens hen moesten minstens 2 managers in Duitsland op de hoogte zijn van deze betalingscaroussel. De Duitse toezichthouder Bafin verbood daarop de leegkoop van Wirecard-aandelen, en het OM begon een strafrechtelijk onderzoek tegen de journalisten van de Financial Times in plaats van het beschermen van de klokkenluiders. Onafhankelijk onderzoek naar de jaarcijfers door KPMG moest Wirecard vrijpleiten, maar na tweemaal uitstel bleek er toch echt iets aan de hand te zijn. Eerst meldde CEO Markus Braun dat Wirecard slachtoffer was van een gigantische fraude, maar niet veel later verdween hij zelf achter de tralies op verdenking van medeplichtigheid.
Hoe gaat het nu verder?
Het lijkt inmiddels wel een plot voor een nieuwe Netflix-serie. Onderzoek moet nu uitwijzen wie precies schuldig zijn voor dit schandaal. Wat wisten de toezichthouders en politici al die jaren, en waarom grepen ze niet eerder in? Werd er een oogje dichtgeknepen voor de ‘beurslieveling’? En welke rol speelde de nu ondergedoken Azië-manager Jan Marsalek van Wirecard. Hij lijkt een sleutelfiguur, zeker nu er chatgesprekken zijn opgedoken waarin hij openlijk praat over de verdwenen miljarden, en zijn contacten met geheime diensten uit diverse landen. Het gerucht gaat dat hij is ondergedoken in Wit-Rusland. Kortom, het laatste woord is hierover nog lang niet gezegd.
Meer podcasts
Luister naar andere podcasts van Duitslandnieuws
