
Duitsland is als grootste land in Europa automatisch ook de grootste markt voor digital health. Nederlandse ondernemers die de afgelopen jaren kansen zagen in Duitsland, kwamen erachter dat het bepaald niet eenvoudig was om een voet tussen de deur te krijgen in de Duitse gezondheidszorg. Julia Pietsch maakt als Senior Manager Healthcare bij Germany Trade and Invest (GTAI) buitenlandse ondernemers wegwijs in de Duitse gezondheidszorg. Tijdens de Duitslanddag op 25 maart in Utrecht vertelt ze tijdens een workshop waarom interessante tijden aanbreken in Duitsland op het gebied van e-health.
De e-health-markt in Duitsland is volop in beweging, vertelt ze. “Natuurlijk gebeurde er voorheen ook al wel veel. Het verschil is dat de discussie is doorgedrongen tot het brede publiek.” Dit zorgt voor meer openheid en acceptatie bij patiënten, ziekenhuizen en zorgverzekeraars, ziet Pietsch. “Natuurlijk komt dat omdat je opmars van digitalisering overal ziet. En dus verwachten patiënten ook dat de artsen langzaam afscheid nemen van papieren dossiers en digitale innovatie gebruiken.”
Digital health wordt noodzaak voor Duitse zorg
Interessant voor Nederlandse ondernemers is ook dat de minister van Volksgezondheid Jens Spahn met veel ambitie op het thema is gedoken. “De zorg, patiënten en ondernemers willen snel duidelijke regels. Die komen er nu.” Apotheken, instituten en artsen die op eigen houtje al de digitale weg waren ingeslagen, vinden nu aansluiting. “Je ziet dat de talloze initiatieven van digital health langzaam hun eilandjes verlaten en nu met elkaar verbonden worden. De theorie wordt omgezet in de praktijk.”
De noodzaak voor digitalisering wordt ook steeds groter. Zeker in landelijke gebieden waar veel voorzieningen onder druk staan, wordt e-health als oplossing ontdekt. “De afstanden zijn groot in Duitsland”, vertelt Pietsch. “Bijvoorbeeld een online spreekuur kan echt een uitkomst zijn. We zien nu steeds meer aanbieders uit Oostenrijk, Zwitserland en Nederland op de markt komen.”
Dat bleek in het verleden niet altijd even makkelijk voor niet-Duitse ondernemers. Deels door verouderde regelgeving, bureaucratie en ondoorzichtige structuren. “Het ministerie werkt hard aan het versimpelen van de procedures. De komende maanden wordt een speciale ‘Fast Track’ gelanceerd, een kortere weg om goedkeuring te krijgen voor je digitale applicatie of dienst op de Duitse markt.” Het unieke aan de nieuwe werkwijze is, dat je na marktintroductie nog de tijd krijgt om te bewijzen dat je app een meerwaarde voor de zorg heeft. “Het kan dan al vergoed worden door de verzekering.”

Pietsch heeft de afgelopen jaren dankzij de nauwe samenwerking met de DNHK al veel Nederlandse ondernemers begeleid. “Nederlandse bedrijven zijn sterk in applicaties die voor meer efficiëntie zorgen, of helpen bij het vermijden van fouten. Ook heb ik mooie oplossingen voor mental digital health gezien, die het leven van mensen met psychische ziekten verbeteren. Ook op het gebied van de ouderenzorg zie ik veel gebeuren.”
Duitse partners voor Nederlandse app
Een voorbeeld is Anne4Care van Henk Steetsel uit Zutphen. ‘Anne’ is een virtuele assistente die met name ouderen ondersteund bij hun dagritme. Bijvoorbeeld bij het innemen van de juiste medicatie op het juiste tijdstip, het luisteren naar favoriete muziek of beeldbellen met kleinkinderen. “Het helpt mensen om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen. Je bent niet meer voor elk wissewasje afhankelijk van de verpleegkundige.”
Steetsel werkt al 6 jaar aan ‘Anne’. De virtuele assistente wordt goed ontvangen in Nederland, vertelt hij. “Ruim een jaar geleden zijn we gaan onderzoeken hoeveel kans we zouden maken op de Duitse markt.” Hiervoor moest hij eerst goed in beeld krijgen waar hij zou moeten aankloppen voor partnerships. “We trekken hier zeker 2 tot 3 jaar voor uit. Maar we zijn nu al partner in een project bij het Fraunhofer-inHaus-Zentrum in Duisburg en we werken samen met de Hochschule in Bochum. Dat zijn al heel mooie stappen om ons netwerk op te bouwen.”
Hij merkt dat de Duitse zorg nog een beetje achterloopt op Nederland. “Maar we merken veel interesse. We worden nu op diverse plekken uitgenodigd door hele serieuze partijen.” Hij waardeert dat men in Duitsland erg kritisch is. “De zorgbegeleiders hebben de patiënt erg hoog in het vaandel. Dat vind ik alleen maar goed, ze komen op voor hun mensen.”
Tegelijk ziet hij veel kansen, zeker nu de overheid ook stappen maakt. “Eenzaamheid is in Duitsland mogelijk nog een groter probleem dan bij ons. Het gaat vaak samen met armoede en schaamte. Hier kan ‘Anne’ echt een uitkomst bieden door de bestaande zorg te ondersteunen.”
Nieuwe e-health-wet
Ondernemers willen van Pietsch uiteraard weten hoe de Duitse gezondheidszorg in elkaar zit, hoe je relevante partners vindt en hoe je binnenkomt bij een ziekenhuis of verzekeraar. “Bij GTAI hebben we heel veel van dit soort basisinformatie ook in het Engels beschikbaar, wanneer Duits toch te lastig blijkt. Verder doen wij veel marktonderzoek en houden we de laatste trends scherp in de gaten.”
Tijdens de Duitslanddag kan ze al meer vertellen over de de nieuwe digital health wet, de ‘Digitale Versorgungsgesetz’ (DVG). “Dit ontwikkelt zich nu wekelijks. Tijdens de workshop kan ik waarschijnlijk al meer over de ‘Fast Track’ vertellen.”
Aanmelden voor de Duitslanddag 2020
Kom naar de vierde editie van de Duitslanddag op woensdag 25 maart 2020 in de Fabrique in Utrecht. Meer informatie en aanmelden.