Minderheidstalen heten ze, een aanduiding die zegt dat een minderheid van de inwoners van het land de taal spreekt. We noemen het ook wel een dialect of een streektaal. In Nederland is het Nedersaksisch de grootste van de minderheidstalen dat er gesproken worden.
Het Nedersaksisch taalgebied in Nederland beslaat zo’n twee miljoen mensen in het Noord-Oosten van het land. Het omvat bovendien de Noord-Westelijke provincies van Duitsland en het Zuiden van Denemarken. Al met al verstaan zo’n 25 tot 30 miljoen Europeanen Nedersaksisch.
Een taal is een dialect met een leger en een vloot
“Cultureel gezien heeft het Nedersaksisch gebied een rijke historie. Dat stamt al uit de Hanzetijd. Dat was een tijd van bloeiende handel en veel uitwisseling over en weer.” aldus Bert Kamping, directeur/bestuurder van de Stichting Reur, een Drentse organisatie die zich richt op promotie van streektalen en onder meer bekend van het Drèents Liedtiesfestival. “In de tijd van de Hanze werd ook handel gedreven richting het Westen, maar dat was dan met name Vlaanderen, want de provincies Noord- en Zuid-Holland stonden in die tijd letterlijk wel, maar figuurlijk ‘niet op de kaart’.” aldus Kamping, die verder weinig op heeft met de calimero-achtige mentaliteit die her en der wel richting de Randstad heerst.
Dat het Nedersaksisch tot over de grens reikt bewijst de Drentse zanger Leon Moorman. Zijn liedje ‘Naor Huus’ werd vorig jaar behalve in de oostelijke provincies en de Nederlandse landelijke radio ook maanden op de Belgische nationale radio en Duitse lokale stations gedraaid. Dat onverwachte succes overviel Moorman, die tot dat moment leadzanger van een Engelstalige band was en door de bescheiden hit plotseling moest kiezen: “Ik ben geboren en getogen in Barger-Compascuüm, op een steenworp afstand van de Duitse grens. De kans om in mijn moerstaal te kunnen zingen en schrijven sprak me enorm aan.”
Met Knooin naar Italië
Met zijn tweede liedje ‘Knooin’ won Moorman dit jaar het Drènts Liedjesfestival en daarom mag hij het Nedersaksisch taalgebied eind november vertegenwoordigen in het Italiaanse Udine, tijdens SUNS Europe, het internationaal songfestival voor minderheidstalen.
Moorman, eerder deze week nog op het podium met Alain Clark, heeft er zin in: “Ik ben er bijzonder trots op dat ik het Nedersaksisch taalgebied op zo’n internationaal podium mag vertegenwoordigen en leef er echt naar toe. Ben me fysiek aan het voorbereiden met een personal trainer en ben net terug van een week in Zweden waar ik met de band intens geoefend heb.”
Kamping vindt ‘Knooin’ een mooie vertegenwoordiging van het Nedersaksisch: “Het is een nummer dat een hele goede weergave is van de stand van zaken in de regionale popmuziek en Leon is een geweldige zanger. Hij vertolkt het lied op een fantastische manier en is daarmee niet alleen een geweldig exponent voor het Nedersaksisch, maar ook voor het Drents.”
Het maakt Kamping niet uit of Moorman in Italië wint: “Muziek is in principe geen wedstrijd en beoordelingen van muziek zijn altijd gebaseerd op subjectieve zaken zoals smaak. Door mee te doen ben je al een winnaar. Van een veel groter belang is het dat het Nedersaksisch als een volwaardige Europese minderheidstaal onderdeel is van dit internationale evenement en dat onze taalcultuur gezien en gehoord wordt binnen heel Europa.”
Met zijn liedjes en media-optredens speelt Moorman een grote rol in het verder op de kaart zetten van het Nedersaksisch. Hij werkt veel mee aan radio- en tv-programma’s en staat in januari ook voor het eerst in het theater met een avondvullend programma. Gevraagd naar zijn leukste ervaring somt hij een aantal grote festivals op waar hij afgelopen zomer optrad, maar valt zijn keuze toch op een lokaal radio-station: “Bij Omroep Vlaardingen ben ik leraar Drents in een speciale rubriek in het programma van Yael Pol. Dat vind ik echt heel gaaf, omdat die regio niet echt tegen het Nedersaksisch taalgebied aan schurkt.”
Nederland is groter dan Holland
Met een streektaal kun je dus ook prima buiten je eigen directe regio terecht, want het Nedersaksisch brengt Leon van Vlaardingen tot Udine. Het bewijst maar weer dat Nederland meer is dan Holland. En daarom is het goed dat de Nederlandse marketing vanaf deze week verder gaat als “Netherlands”.
