Voor politici zijn sporttoernooien als het WK voetbal de perfecte gelegenheid om hun menselijke kant te tonen. Maar de Duitse politiek gebruikt het WK inmiddels ook om impopulaire beslissingen te nemen, net op het moment dat veel mensen even niet opletten.
Het bekendste voorbeeld is 28 juni 2012, toen Duitsland in de halve finale van Italië verloor. Terwijl 26 mensen aan de buis gekluisterd zaten, gaf het parlement groen licht voor een nieuwe wet, het Meldegesetz. Dat gebeurde om 20.51, iets meer dan 5 minuten na de aftrap in Warschau.
Stiekem door de Bondsdag
In deze wet stond dat Duitse gemeenten persoonlijke gegevens van inwoners door mochten verkopen aan reclamebureaus en incassobedrijven. Een bijzonder consumentenonvriendelijke, en voor het bedrijfsleven een zeer vriendelijke maatregel: bedrijven konden aan adressen komen wanneer mensen niet actief aangaven dat ze dat niet wilden. Oorspronkelijk was de wet omgekeerd geformuleerd: bedrijven zouden alleen de adressen kunnen inzien na uitdrukkelijke toestemming.
Pas een paar dagen nadat de nederlaag tegen Italië een beetje verwerkt waren, kwam de eerste kritiek. Te laat. Hoewel de Bondsraad (vergelijkbaar met Eerste Kamer) de wet later nog wat aanpaste, is het toch één van de voorbeelden waarbij Berlijn gevoelige thema’s tijdens voetbaltoernooien behandelt. Politiek als niemand oplet.
- WK in Duitsland 2006: Het hele land droomt van een zomersprookje. De regering droomt van een hogere omzetbelasting. Terwijl de Duitsers door het dolle zijn van het WK in eigen land, besluit de regering de hoogste belasting door te voeren sinds 1949.
- WK in Zuid-Afrika 2010: Een dag voordat Duitsland in de halve finale op Spanje stuit, besluit de top van CDU/CSU en de FDP dat de eigen bijdrage voor de verzekering omhoog moet. Duitsland verliest met 0-1 tegen de Spanjaarden en moet naar huis.
- En het WK in Brazilië 2014? Het Duitse elftal veegde Portugal van de mat en laat Ronaldo huilen. Duitsland juicht. Intussen was minister Sigmar Gabriel (SPD) van Economische Zaken en Energie met heel andere onderwerpen bezig.
Iedereen is tegen
Nog voor het zomerreces wilde Duitsland het boren naar schaliegas toestaan en de voorwaarden ervoor vastleggen. In 2013 liep de invoering van ‘fracking’ nog spaak, omdat deelstaat Beieren dwars lag. Ook toenmalig milieuminister Barbara Hendricks (SPD) keerde zich tegen de hoogst omstreden methode.
Maar de Oekraïne-crisis liet Gabriel anders tegen de zaak aankijken. Rusland wil de gaskraan naar Oekraïne dichtdraaien, wat ook consequenties heeft voor Duitsland. Ongeveer een derde van het gas in Duitsland komt nu uit Rusland. Daarom wil Gabriel de omstreden methode in Duitsland toestaan, zodat het land straks minder afhankelijk is van de Russen.
2018
Het is de Duitse regering nog niet gelukt om boren naar schaliegas toe te staan, maar tijdens het WK werden wel de inkomsten voor parlementariërs flink verhoogd. Met welke impopulaire maatregel gaat de Duitse regering de komende weken het opnieuw proberen?
