Het klinkt altijd zo mooi, een OV-verbinding over de grens naar Duitsland. Het brengt buren dichter bij elkaar, en wie in de toekomst zonder tol naar de oosterburen wil, kan ook met de trein of de bus, zo is de gedachte. Maar de praktijk is anders, vertelt verkeerskundige Cor van der Meijden, van Bureau De Groot Volker uit Dieren.
Koffiedik kijken
Grensoverschrijdende OV-verbindingen zijn lastig, zegt Van der Meijden. “Als je naar de afstanden en bevolkingsdichtheid kijkt, denk je al snel: dit heeft potentie!” Maar hoe de vervoersstromen in de praktijk uitvallen is een ander verhaal volgens hem. “Binnen Nederland of Duitsland is het plannen van een nieuwe verbinding veel eenvoudiger. Dan zijn er veel onderzoeksgegevens beschikbaar waardoor je een realistische inschatting kunt maken. Maar zodra je de grens over wilt is het direct een ander verhaal. Dat is helaas koffiedik kijken.”
In de hoofden van politici ontstaan om de paar jaar weer mooie vergezichten over nieuwe projecten. Van der Meijden heeft in zijn beroepsleven sinds 1979 al talloze projecten zien sneuvelen. Met regelmaat hoort hij dezelfde ideeën terugkomen. En wanneer een lijntje wel werkelijkheid wordt, dan blijken er allerlei factoren te zijn die het lastig maken om de verbinding in stand te houden. “Denk alleen al aan de verschillende kaartsystemen, Duitsers zijn niet zo gek op onze OV-Chipkaart en Nederlanders snappen weinig van de liefde voor het papieren kaartje.”
Oeverloos geneuzel
Een goed voorbeeld van zo’n idee wat maar niet wil lukken, is de verbinding Nijmegen – Kleef via Groesbeek, zegt de verkeerskundige. “Gevoelsmatig ligt dat zo dicht bij elkaar, dat verdient een goede verbinding. Maar het komt nu niet verder dan oeverloos geneuzel. Het is echt een soap.” Waar het op vastloopt? De verschillende systemen in beide landen, maar ook de ingewikkelde OV-concessies aan Nederlandse zijde, zegt hij. “Dit loopt al zeker sinds de jaren ’80. Inmiddels zijn we vele rapporten, studiebudgetten en Linkedin-groepen verder, en er rijdt nog lang geen trein.”
Wanneer politici beloven dat er nu toch een snelle verbinding tussen Eindhoven en Düsseldorf via Venlo gaat komen, dan moet Van der Meijden een beetje lachen. “Dat beloven ze voor de zoveelste keer. Maar vooral aan Duitse zijde moeten er honderden miljoenen worden geïnvesteerd, nu loopt daar enkel een smalspoortje waar geen sneltrein op past. Je ziet dat dergelijke beloftes in de realiteit meestal niet uitkomen.”
ZUGabe! marketingtechnisch geweldige zet. nu weet iedereen dat er een nieuwe zug is tussen #Arnhem en #Dusseldorf https://t.co/LXA2YS9Y2g
— cor van der meijden (@coraqua) April 6, 2017
Het is natuurlijk nog steeds bizar dat er geen snelle treinverbinding is tussen (Eindhoven-)Venlo en Keulen
— six degrees of tvvitteration (@tvvitteration) April 7, 2017
In Twente kan het wel
Toch zijn er ook voorbeelden dat het wel kan, ziet Van der Meijden. De lijn Enschede richting Münster loopt volgens hem wel goed. Een belangrijke factor voor dat succes is de ambtelijke kwaliteit in Twente, zegt hij. “De ambtenaren hadden hun ogen en oren goed open voor wat er in Duitsland gebeurt. Er was een goed team die de wil had om er iets van te maken.”
Bovendien zijn de randvoorwaarden in Twente ook goed, zegt hij. “Enschede trekt als studentenstad natuurlijk veel reizigers uit Duitsland. Maar de politieke steun en de goede samenwerking zijn doorslaggevend voor het succes.” Om dezelfde redenen maakt de verbinding Arnhem – Düsseldorf volgens hem ook een goede kans.
Waterbus over de Rijn
Potentie voor nieuwe verbindingen ziet de verkeerskundige ook in Zuid-Limburg. “Vergis je niet, dat is een van de dichtst bevolkte gebieden van Nederland. Zelf droomt hij van een waterverbinding over de Rijn, een waterbus zou tussen Arnhem en Rees kunnen rijden en varen. “Ik heb daar onderzoek naar gedaan, maar tijdens de economische crisis was er onvoldoende steun voor dit idee. Het voordeel van een waterverbinding is dat de rivier altijd in de binnenstad uitkomt. Dat biedt mooie kansen voor toerisme.”
Toeristen zouden ook in Arnhem een nieuwe verbinding kunnen dragen, denkt Van der Meijden. “Een paar weken geleden stonden de wegen rond Arnhem helemaal vast met Duitsers die een kortingskaartje hadden voor Burgers Zoo. Wanneer je zo’n kortingskaartje combineert met een treinticket, ontlast je de wegen en kan je heel doelgericht testen wat wel en niet werkt.”
Diverse projecten
Wachten in Bad Bentheim en de Wunderline
Bestuurders uit de regio Twente togen vorige maand naar Berlijn om te lobbyen voor het verbeteren van de spoorverbinding Amsterdam-Berlijn (zie foto).
De ongeveer 20 vertegenwoordigers van diverse gemeenten en overheidsinstanties uit de Euregio (Nederland en Duitsland) willen dat er meer treinen gaan rijden, dat er functioneler treinmaterieel wordt ingezet en dat de stoptijd van 10 minuten bij grensstation Bad Bentheim drastisch wordt ingekort door gebruik te maken van multisysteem-locomotieven en automatische systeemwisseling.
Luister ook naar de podcast:
http://www.duitslandnieuws.nl/blog/2017/03/25/podcast-bad-bentheim-altijd-10-minuten-stil-staan-nederlands-duitse-grens/
In het hoge noorden wordt gelobbyd voor een treinverbinding tussen Groningen en Bremen, de zogenaamde Wunderline. Sinds de spoorbrug over de Eems kapot is omdat er een schip dwars doorheen voer, is de verbinding alleen maar verslechterd.
De Duitse busmaatschappij Flixbus rijdt wel door het noorden en is bezig het aantal grensoverschrijdende verbindingen uit te breiden.
Gisteren heeft @FlixBus_NL net 6 nieuwe buslijnen tussen Nederland en Duitsland gestart. Oa Maastricht-Berlijn en Eindhoven-Frankfurt.
— Arthur Kamminga (@arthurkamminga) April 7, 2017
Zo zou de Wunderline er uit komen te zien. Klik op het kaartje om te kijken waar de knelpunten liggen:
Reacties op social media
Vanochtend trapten we de discussie al af op Twitter. Dat leverde al veel reacties op van kenners en gebruikers. Een selectie:
Er zijn 2 treinverbindingen tussen Duisburg/Düsseldorf en NL: de snelle, dure ICE en de tergend trage Regionalzug nr Venlo. Mis gewone IC.
— AJ (@OkkiPepernoot) April 7, 2017
Sinds gisteren is er ook ook een RE van Düsseldorf naar Arnhem via Duisburg/Oberhausen/Emmerich/Zevenaar met Abellio.
— Joerg D. (@dl1eam) April 7, 2017
Maar het is wel zo dat een grens alleen al ervoor zorgt dat je de helft minder passagiers hebt dan normaal. Jammer, maar de realiteit.
— Vincent Wever (@vincent313) April 7, 2017
Is er wellicht sprake v een cirkelredenering? Er zijn weinig passagiers, dus komt er geen goede IC. Wat mensen ontmoedigt m trein te gaan &c
— AJ (@OkkiPepernoot) April 7, 2017
Nee, het heeft te maken met economische activiteit (niet toerisme dus). De vervoersvraag neemt in modellen met de helft af, indien een grens
— Vincent Wever (@vincent313) April 7, 2017
Duitse IC is er wel,hoor, naar Nederland. Maar Emmerich was slechts één keer halte afgelopen jaar(noodstop ivm bevalling aan boord).
— Andrea (@Walrathis) April 7, 2017
Wat heen rijdt rijdt ook weer netjes terug; pic.twitter.com/rOGrGWrJQQ
— Andrea (@Walrathis) April 7, 2017
Emmerich nu ook met de RE vanuit Arnhem en Zevenaar te bereiken. In twaalf minuten van Zevenaar naar Emmerich!
— Doede Sijtsma (@Doede_in_DE) April 7, 2017
Tot 1998 was er 1x p 2u een IC Den Haag-Eindhoven-Keulen. Met NS-rijtuigen en lokwissel in Venlo. Nu is Eindhoven-Düsseldorf al te complex. pic.twitter.com/x7iiyrUPjP
— Arthur Kamminga (@arthurkamminga) April 7, 2017
