De Duitse journaliste Sarah Maria Brech schrijft vaker over Nederland sinds ze in 2014 meedeed aan het Journalistenstipendium Duitsland-Nederland (JDN) een uitwisselingsprogramma voor journalisten uit beide landen.
Voor Die Welt/N24 was ze deze week op pad om de Tweede Kamerverkiezingen te verslaan. Op de verkiezingsavond was ze bij de VVD, de partij die het grootste werd.
Juichen na verlies
Hoe was dat?
Heel druk. Er waren zo’n 300 buitenlandse journalisten, er stonden lange rijen. Niet iedereen kwam er in. Ik gelukkig wel. De VVD verloor veel zetels, maar er werd toch gejuicht. Veel leden vertelden me dat het voor hen voelde als winst: ze hadden immers Wilders verslagen.
Wat was het eerste wat je dacht toen je wakker werd?
Eigenlijk zag je deze uitslag de afgelopen dagen wel aankomen. Dat merkte ik op basis van gesprekken, interviews en het volgen van de Nederlandse media. Dus de verrassing was niet heel groot, er is ook geen totale chaos uitgebroken.
Merkel doet geen spelletjes
Met welke gedachte was je naar Nederland afgereisd?
Toch met een soort opwinding. Het beloofden heel spannende verkiezingen te worden. Dat voelde je wel omdat er zo ontzettend veel buitenlandse media naar Nederland waren gekomen. Voor mij als journalist was dit heel interessant.
Wat is voor jou als Duitse journaliste apart aan de Nederlandse verkiezingen?
Dat er zo ontzettend veel partijen zijn, je had daarom ook steeds weer andere debatten in nieuwe samenstellingen. Dat is voor Duitsers best grappig. Je probeert je voor te stellen hoe dat dan in Duitsland zou gaan bij de Bondsdagverkiezingen. Merkel en Schulz ga je niet dagelijks in drie talkshows tegen elkaar zien debatteren. Ook leek het bij het slotdebat soms wel op een spel, zoals werd geloot welke lijsttrekker het tegen wie moest opnemen. Het debat bij het Jeugdjournaal was ook geweldig, ook omdat de partijleiders daar allerlei spelletjes deden. Ik zie Merkel nog niet zo snel meedoen aan een mannequin challenge.
Ondenkbaar in Duitsland: toppolitici doen mee aan spelletjes in het Jeugdjournaal.
En omdat Nederland niet zo groot is en je veel lijsttrekkers hebt, zijn ze – op Wilders na – zeer toegankelijk voor ook buitenlandse journalisten. Ze gaan de straat op en spreken met ‘gewone mensen’. Dat is best bijzonder.
Wie heb jij gesproken?
Bij de VVD kwam ik Jeanine Hennis-Plasschaert tegen. En Han ten Broeke, hij spreekt echt goed Duits! Bij de PVV trof ik trouwens ook vrijwilligers die goed Duits spraken, dat merkte ik toen ik een campagne bezocht in Limburg. Ik heb nauwelijks mijn Nederlands kunnen gebruiken, alle politici schakelden meteen over naar het Duits. Verder heb ik Wilders wel een keer een vraag toegeroepen, maar een echt antwoord kwam er niet.
Rutte ineens een held
Wat viel je op aan hoe Duitse media over Nederland berichtten?
Normaal gesproken lees en hoor je vrij weinig in Duitse media over Nederland. Nu hadden de meesten hun topcorrespondenten gestuurd. En in het begin lag de focus puur op Wilders. De Turkijerel heeft dat in één klap veranderd. Daarmee heeft Rutte zich ook in Duitsland echt op de kaart gezet. Hij werd ineens bijna als een held neergezet: de man die zowel Erdogan als Wilders trotseert.
Hoe reageerden je lezers?
Zij hadden het vooral over Wilders. De meeste reacties kreeg ik op mijn verslag van het slotdebat, wat natuurlijk vrij ingewikkeld was omdat daar veel thema’s werden behandeld.
Denk je dat deze uitslag effect heeft op de verkiezingen in Duitsland?
Niet echt. De AfD is in de peilingen nooit zo sterk geweest als de PVV. Wanneer Wilders de grootste was geworden, dan had dat wellicht de AfD vleugels kunnen geven.
Binnenglippen bij Denk
Wat is het meest bijzondere wat je hebt meegemaakt?
Ik ben bij een campagnebijeenkomst van Denk naar binnen geglipt. Ik had me niet aangemeld als journalist, want ze geven nauwelijks interviews, het lukte me niet om een afspraak te regelen. Ik dacht; ik ga gewoon kijken. Dat is niet verboden. Ik had verwacht daar vooral conservatieve mensen met Turkse wortels aan te treffen, maar het was een vrij gemengd gezelschap. Het was wel spannend, want er waren zo’n 50 mensen. Dan loop je natuurlijk de kans om ontdekt te worden. Dat is gelukkig niet gebeurd.
