Eelco Keij staat op nummer 39 voor D66 en Jochgem van Opstal bezet de 38ste plek voor het CDA. In de peilingen scoren beide partijen nog geen 20 zetels en dus lijkt een Kamerzetel ver weg voor beide kandidaten. Bij de vorige verkiezingen toonde CDA’er Pieter Omtzigt aan dat hij ondanks zijn 39ste plek toch met voorkeursstemmen in de Kamer wist te komen. Keij en Van Opstal hopen op eenzelfde scenario.
Meer stemmen vanuit het buitenland
Hoewel ze van twee verschillende partijen zijn, hun eigen speerpunten hebben en op verschillende manieren campagne voeren, hebben ze één ding gemeen: om een zetel in Den Haag te halen, azen ze op de stem van de Nederlanders in het buitenland. Volgens beiden een vergeten groep.
Eelco Keij #39 D66
Schrijnende gevallen
In ieder geval willen meer Nederlanders in het buitenland dan ooit hun stem uitbrengen. Bij elkaar vertegenwoordigen ze meer dan een zetel in de Tweede Kamer, en toch worden hun belangen niet of nauwelijks gehoord, zegt Eelco Keij. Dat is volgens hem alleen al te zien aan hoe lastig de procedure blijkt om te stemmen vanuit het buitenland. “Na een online oproep blijkt dat veel mensen hun stembiljet nog niet binnen hebben, dat dreigt een probleem te worden.”
Zelf stuitte hij toen hij in New York woonde op regels die wat hem betreft scheef zijn voor Nederlanders in het buitenland. “Ik wilde voor mijn kinderen de dubbele nationaliteit aanvragen. Dat lukte, maar ik hoorde dat het voor andere Nederlanders niet mogelijk was. Ik ben van huis uit jurist en dat raakte mijn rechtvaardigheidsgevoel.”
Bijna 13 miljoen stemgerechtigden op 15 maart, waarvan 77.500 in het buitenland (definitieve cijfers gem. Den Haag) https://t.co/zzdIKbBqnu pic.twitter.com/OYB8RetJXv
— CBS (@statistiekcbs) February 23, 2017
Keij kwam vervolgens steeds meer gevallen tegen die volgens hem oneerlijk zijn. Het ergste is wat hem betreft dat je als Nederlander in den vreemde relatief ongemerkt je Nederlanderschap kunt kwijtraken, wanneer je een keer nalatig bent met het verlengen van je paspoort. “Een disproportionele straf voor een kleine onachtzaamheid. Ik ken een geval waarin een mevrouw een begrafenis van een familielid hierdoor moest missen. En dan de kafkaëske procedures waarin je verzeilt om je Nederlandse paspoort terug te krijgen. Mijn vraag is dan: welke problemen lossen we precies met deze strenge regels op?”
Ouderwetse regels
De D66’er vindt dat het Nederlanders in het buitenland vaak onnodig moeilijk wordt gemaakt. “Veel wetten stammen nog uit de tijd dat je met de stoomboot vertrok en voor de rest van je leven emigreerde. De realiteit van nu is anders. Mensen krijgen tijdelijk een baan in het buitenland, je hebt gemengde huwelijken en ga zo maar door. Gemiddeld keren de meeste Nederlanders na 7 jaar weer terug naar hun vaderland.”
Keij voert al maanden fanatiek campagne en spreekt al jaren bij Nederlandse Verenigingen over de hele wereld. “De eerste fase bestond uit het oproepen van mensen om zich te registreren zodat ze gaan stemmen.” Hij bezoekt landgenoten in India, de Verenigde Arabische Emiraten, Berlijn, Düsseldorf, Londen, Brussel, Parijs, Rome, Barcelona, Madrid, Athene, Miami, New York en Washington. “Het waren fijne bijeenkomsten, we leren veel van elkaar en je bespreekt onderwerpen waar veel mensen nog nooit aan hebben gedacht.”
Op zijn website verzamelt de D66’er verhalen van Nederlanders in het buitenland over hinderlijke regels. “Al die honderdduizenden mensen zijn echte ambassadeurs voor ons land. Ze integreren vaak goed, staan bekend als harde werkers. Dat levert handel en toerisme op, daarom vind ik dat Nederland wel wat beter voor deze groep mensen mag zorgen.”
Jochgem van Opstal #38 CDA
Investeren in Nederlandse scholen in het buitenland
Ook Jochgem van Opstal wil iets betekenen voor de meeste Nederlanders in het buitenland. Hij is sinds 2014 ambassaderaad Veiligheid en Justitie op de ambassade in Berlijn. De afgelopen jaren is fors bezuinigd op Nederlands onderwijs in het buitenland, vertelt hij. “Het komt er nu op neer dat alle Nederlandse scholen draaien zonder subsidie.”
De Nederlandse scholen verzorgen twee uur in de week les voor kinderen in de basisschoolleeftijd buiten hun normale schooluren. “Alleen al in Berlijn gaat het om 120 kinderen.” Dat je dat onder druk zet is geen goede zaak, vindt hij. “Voor ouders is dit fors duurder geworden, ze betalen nu 500 euro per kind. Dat bedrag kan niet iedereen opbrengen.”
De christendemocraat vindt dat de overheid zich hier anders moet opstellen. “Dit zijn ouders die graag willen dat hun kinderen een band met Nederland houden en onze cultuur meekrijgen.” Als deze kinderen later in Nederland willen studeren, dan hebben ze zonder dit extra onderwijs een taalachterstand”, zegt hij. “Als handelsland profiteren we enorm van mensen die meertalig zijn. Geld steken in deze vorm van onderwijs is een investering in onszelf.”
Europa onder druk
Voordat Van Opstal op de ambassade werkte, deed hij ervaring op in Brussel waarna hij woordvoerder werd op het ministerie van Veiligheid en Justitie. “Toen ik in Berlijn begon volgden de politieke ontwikkelingen zich snel op. De vluchtelingencrisis kwam op gang, er waren terroristische aanslagen. Hierdoor kwam Schengen onder druk te staan. En met Brexit en de winst van Trump staat ook de toekomst van de EU ter discussie.”
In de vluchtelingencrisis zag hij de solidariteitsvraag tussen lidstaten opspelen. “De asielstromen en onze slecht bewaakte grenzen maken dat we ineens twijfelen aan de vanzelfsprekendheid van Europa. Dat is enorm zorgwekkend.” Sinds hij in Berlijn woont is het besef hoeveel waarde de EU heeft bij hem gegroeid zegt hij. “Mijn onderbuurvrouw in Prenzlauerberg vertelde hoe ze in DDR-tijd door de Stasi werd meegenomen op verdenking van ‘staatsondermijnende activiteiten’. We lopen het gevaar om iets meer dan 30 jaar later te zijn vergeten hoe belangrijk de Europese waarden van democratie zijn.”
Kritiek op Europa is terecht, zegt de CDA’er. “De focus is verwaterd, maar dat betekent niet dat we daarom maar met de Europese samenwerking moeten stoppen.” Van Opstal vindt dat Europa met name de bewaking van de buitengrenzen beter moet regelen. “Er komt de komende jaren nog veel op ons af. Daarom moeten we het samen beter bewaken en de instroom beperken door bijvoorbeeld safe havens buiten Europa te creëren en vluchtelingen een tijdelijke verblijfsstatus geven. We kunnen niet net doen alsof we dat in ons eentje beter kunnen regelen.”
De christendemocraat is in zijn eigen omgeving begonnen met campagne voeren. “Op de ambassade zelf, de de Nederlandse kerkgemeente, maar in maart ben ik ook fulltime in Nederland te vinden.”
