Natuurlijk, ook Peres was geen lieverdje. Zeker niet aan het begin van zijn politieke carrière. Een stevige ‘hardliner’ zelfs, die Israëls standpunten fel en fanatiek verdedigde. Maar gedurende zijn loopbaan begreep hij meer en meer dat met een dergelijke opstelling de kloof tussen Israëli’s en Palestijnen alleen maar groter zou worden. Peres wist dat alleen door te bouwen aan wederzijds begrip en respect, het vinden van een uitweg mogelijk is. Zelfs als dat jaren zou duren.
Emoties aan de kant
En zo is het ook. Al is het nog zo moeilijk om bij conflicten je emotie aan de kant te zetten en je verstand te laten prevaleren, het is de enige manier. Zodra over en weer beschuldigingen worden gemaakt en – erger nog – met geweld wordt gestreden, kán zo’n situatie niet anders dan verslechteren. Gevoelens van wraak, wantrouwen, angst en haat zijn nauwelijks meer terug te draaien.
Het zorgelijke is dat onze huidige samenleving steeds meer de kenmerken begint te vertonen van wat ik net beschreef. Zowel aan de linkerzijde als rechterzijde van het politieke spectrum verharden de standpunten zich. Maar ook op straat lijkt men elkaar nauwelijks nog het licht in de ogen te gunnen. Echte feiten doen er niet meer toe en alleen eigen waarheden tellen nog. Agressie, ontevredenheid, opgefoktheid en onfatsoen zijn aan de orde van de dag.
Met andere woorden: de mens lijkt steeds vaker alleen nog maar vanuit z’n instinct primair op bepaalde omstandigheden te kunnen reageren. Even nadenken, objectief analyseren en nuance vinden, daar hebben we geen tijd meer voor. Is dat echt wat we willen?
Vicieuze cirkel
Door de groter wordende tegenstellingen in inkomen, gezondheid, onderwijs en in welzijn, neemt de polarisatie in alle opzichten toe. Met als gevolg dat uiteindelijk alles vastloopt.
De middenklasseburger zal grotendeels verdwijnen en de middenstand zal nog verder verschralen. Doorstuderen is alleen nog voor de rijke kinderen weggelegd en ook de tandarts of huisarts is voor de ‘gewone man’ nauwelijks nog op te brengen. Het aantal daklozen stijgt, maar het aantal miljonairs ook. Met elkaar raken we in een vicieuze cirkelbeweging en wordt de kloof – in welk opzicht dan ook – steeds groter.
Deuk
Waar dat toe leidt, zien we bijvoorbeeld in de Verenigde Staten: een democratische president is met handen en voeten gebonden, hetzelfde zal gelden voor een republikein omdat de senaat alles blokkeert. En zo loopt de toch al zo weinig bejubelde democratie andermaal een deuk op in haar geloofwaardigheid. Datzelfde zie je ook hier bij ons gebeuren, al is het gelukkig nog niet zó ernstig. Het is wèl oppassen geblazen!
Te hopen is dat deze tijd van pertinent individualisme snel ten einde komt en volgende generaties weer de kracht van saamhorigheid en het nut van ‘algemeen belang’ zullen herontdekken. Want nu bevinden wij ons op een doodlopende weg. Leve de middenklasse.
Goede zaken!
