Professor Kees van Paridon is hoogleraar Economie aan de Erasmus-universiteit. Hij was al tussen 1992 en 2002 bijzonder hoogleraar Duits-Nederlandse betrekkingen aan de VU in Amsterdam. Sinds 1999 is hij professor in Rotterdam, nu wordt hij gasthoogleraar Duits-Nederlandse betrekkingen aan de universiteit van Münster.
Günter Gülker kondigt Professor Kees van Pardon aan als nieuwe hoogleraar Nederlands-Duitse samenwerking in Münster pic.twitter.com/BMdPn2Tbuk
— Duitslanddag (@duitslanddag) September 29, 2016
Het gasthoogleraarschap wordt gefinancierd door de Duits Nederlandse Handelskamer (DNHK) en werkgeversorganisatie VNO-NCW. Van Paridon besteedt vanaf het wintersemester onder meer aandacht aan de ontwikkeling van de Duits-Nederlandse handelsrelatie en de invloed van de politiek hierop.
Brexit
Het gasthoogleraarschap is een initiatief van professor Friso Wielenga, directeur van het Zentrum für Niederlande-Studien in Münster. Hij wil dat er naast geschiedenis, taal en cultuur ook meer wetenschappelijke aandacht komt voor de handelsbetrekkingen tussen beide landen.
Nederland doet doet veel aan handelsbevordering richting Duitsland, toch zijn Nederlanders nauwelijks te porren om te werken of te studeren in Duitsland. Hoe komt dat?
Er is al wel heel veel ten goede veranderd. Daarvoor moet je even terug in de tijd. In 1993 werd de Clingendael-enquête gehouden waaruit bleek dat Nederlanders tamelijk negatief over Duitsland waren. Dat beeld is nu compleet anders.
Maar hoe kunnen we profiteren van dat positieve beeld?
Het klopt dat de kennis van de Duitse taal in Nederland nog altijd beperkt is en dat op dat terrein de afgelopen jaren nauwelijks positieve ontwikkelingen zijn geweest. Ik zie dat hier ook op de universiteit. Studenten zoeken graag een stageplek in Barcelona, Madrid of Rome, ik vermoed vanwege het aangename klimaat. Ook de VS en het VK zijn erg gewild omdat men hier veel kansen ziet en de taal geen probleem is. Frankrijk vindt men lastig en Duitsland komt bij velen niet in de picture. Sterker, de belangstelling van Duitsers voor Nederland is groter dan andersom.
Dat klinkt weinig hoopvol.
Misschien gaat de Brexit helpen. Het loont straks minder voor studenten en bedrijven om zich te richten op de Britten. Dan komt Duitsland als grootste economische en politieke kracht binnen Europa vanzelf in beeld. Als het om studenten gaat hoeven we over Berlijn trouwens niet te klagen, maar over belangstelling voor andere Duitse steden wel.
Wat verandert er voor Nederland door de Brexit?
Het Nederlandse bedrijfsleven kent veel Britse invloeden mede door grote concerns als Shell en Unilever. Nu de Britten wegvallen krijgen we meer met de Duitsers van doen. En bij hen leeft het liberale Angelsaksische denken minder.
Meer toeleveranciers
U focust zich op de handelsrelatie. Hoe staat het daarmee?
We gaan zeker niet achteruit. Je ziet wel dat de samenstelling van de export verandert. Minder energie, minder agrarische producten. Ik zie aan de andere kant dat het een aantal industriële toeleveranciers lukt om mooie contracten af te sluiten in Duitsland. Dat is niet simpel. Je moet niet één keer een topprestatie leveren, maar goed blijven. Dus het gaat goed, maar we mogen zeker niet op onze lauweren rusten.
Maar er is nog een wereld te winnen.
Jazeker. Maar als je ons vergelijkt met andere buurlanden van Duitsland, dan doen we het zeker niet slecht. Kijk, de grote bedrijven vinden hun weg wel. Het gaat er om dat juist het mkb beter de weg vindt in Duitsland. Het is mooi om te zien dat dit bij een aantal toeleveranciers goed lukt.
Alles draait om cultuur
Het imago over de Duitsers is beter, hoe kan je dat omzetten in een betere handelsrelatie. Waarom komen we niet verder?
De prijs en kwaliteit zijn natuurlijk van belang. Maar culturele aspecten moeten niet uit het oog worden verloren. Het Duitse bedrijfsleven heeft bepaalde dingen toch anders georganiseerd dan wij dat kennen. Ik merkte dat toen ik meeschreef aan een rapport over Beieren voor de Rotterdamse haven. Je voelt dat hoe lastig die twee werelden te verenigen zijn.
Hoe moet je daar mee omgaan?
Zakendoen in Duitsland vergt investeringen die Nederlandse bedrijven niet gewend zijn. En toch zie je dat het steeds meer Nederlanders lukt. Het kan dus wel.
Hoe pak je het dan aan?
Het is in Duitsland veel formeler, wat voor veel Nederlanders in eerste instantie lastig kan zijn. Je moet heel strak die onderhandelingen ingaan: die kwaliteit kunnen we leveren, die prijs willen we er voor hebben. Het zijn vaak harde gesprekken maar wel fair. Maar wat daarna komt is minstens zo belangrijk.
Vertel?
Je kunt denken: het is 17.00 uur, ik haal nog net het vliegtuig van 18.00 uur. Je kunt ook de andere kant ontdekken en interesse tonen in de Duitse politiek of cultuur, bijvoorbeeld wanneer men je uitnodigt om mee te gaan naar een concert als de zaken zijn gedaan. Dat is een belangrijke manier om vertrouwen op te bouwen, wat tegelijkertijd wel een investering vergt. Vooral een tijdsinvestering. En ik snap dat dit voor de kleinere bedrijven natuurlijk een majeure inspanning is.
U gaat nu colleges verzorgen in Münster, wat gaat u de studenten meegeven?
Voor een deel de onderwerpen die we net hebben besproken. We zijn nog bezig met het precies inrichten van de lesstof, dat wordt dit wintersemester concreet.
