Duitslandnieuws spreekt in de aanloop naar de Duitslanddag op 29 september met 6 sprekers die actief zullen zijn op het event in Utrecht.
In deel 5 Hans Seelen van VDMA, de brancheorganisatie voor de Duitse machinebouw. Samen met Frank Peterse van Fenedex en Denise IJsselstijn van QMS International GmbH stelt hij de Duitse machinebouwsector voor.
Trends
Wat brengt u naar de Duitslanddag?
Ik heb daar twee rollen. We staan met de cluster ProduktionNRW als standhouder op de Duitslanddag. Daarnaast doe ik mee aan de workshop over machinebouw waar ik cijfers en feiten presenteer over de sector en iets vertel over de laatste trends. Ik hoop er veel Nederlandse machinebouwers te ontmoeten en met hen in gesprek te gaan.
Voor de helderheid, wat voor soort bedrijven vallen eigenlijk onder machinebouw?
Wij zijn de producenten van kapitaalgoederen, van kleine componenten tot aan een hele productielijn. Denk aan een hijskraan in de haven. Misschien is het ook goed om te zeggen wat we zeker niet zijn.
Graag!
Onder machinebouw valt niet de productie van huishoudelijke apparaten, de auto-industrie of de wapenindustrie. Wij zorgen ervoor dat producenten kunnen produceren. Er hangt hier een poster met de tekst ‘zonder machinebouw geen pizza’, waarmee we talenten werven.
De machinebouw is eigenlijk een vrij onzichtbare sector.
Voor veel consumenten wel, maar we zijn ook de grootste werkgever binnen de industrie. De machinebouw telt meer banen dan de auto-industrie of de chemie. In Duitsland hebben we binnen deze branche meer dan 6.000 bedrijven die samen goed zijn voor een volume van 210 miljard euro.
Mittelstand
Waar vind je de typische machinebouw in Duitsland?
De details daarvan laat ik zien tijdens de Duitslanddag. Maar grofweg kan je zeggen dat in Noordrijn-Westfalen, Baden-Württemberg en Beieren 70% van de sector terug is te vinden. We zitten niet alleen bij grote steden, maar zeker ook op het platteland. Het zijn vaak typische bedrijven uit de Mittelstand.
Hoeveel wordt geproduceerd voor het buitenland?
Zo’n 75% is gericht op de export.
Stabiel
Hoe loopt het nu in de machinebouw?
Eigenlijk hebben we ons na een kleine dip goed hersteld van de eurocrisis. Ik vergelijk het met een zijwaartse trend in een grafiek. Het mag natuurlijk altijd beter gaan, maar we blijven al een aantal jaar qua exportvolume heel stabiel op een hoog niveau waar we tevreden over zijn. En volgens de prognoses blijft dat komend jaar ook zo. Alle ontwikkelingen die je op de wereld tegenkomt, hebben hun uitwerking in Duitsland. Dus als er sancties worden opgelegd aan Rusland, als het slecht loopt met de BRIC-landen of de eurocrisis.
Waar scoort de Duitse machinebouw goed?
Globaal kan je zeggen dat we na China en de VS wereldwijd op de derde plek staan als grootste exporteur. We onderscheiden binnen de branche 38 categorieën, daarvan staan verreweg de meesten in de wereldwijde top 3. In Duitsland vind je veel aandrijvingstechniek, interne transportsystemen, werktuigbouw, en machines voor de landbouw en de bouw.
Digitalisering
Wat zijn de grootste uitdagingen voor de sector?
De digitalisering, de overgang naar Industrie 4.0. Maar ook de onderhandelingen rond TTIP en vrije toegang tot markten in het algemeen. Verdere uitdagingen zie ik bij internationalisering, duurzaamheid en efficiënter omgaan met grondstoffen.
Waarom is Industrie 4.0 lastig om te zetten in de machinebouw?
Je koopt Industrie 4.0 natuurlijk niet om de hoek. Het is een containerbegrip voor een ontwikkeling die voor elk bedrijf op een andere manier kan uitpakken. Dus de vraag is; wat betekent deze ontwikkeling voor je bedrijf? Ik kan me voorstellen dat dit voor veel ondernemers een zorg is omdat het antwoord daarop niet simpel is.
Wordt daardoor ook de samenwerking tussen bedrijven belangrijker?
Absoluut. De traditionele grenzen vallen weg. Vroeger werd er onderscheid gemaakt tussen bijvoorbeeld elektrische en hydraulische techniek en later kwamen daar de softwaremensen bij. Nu dat allemaal online gaat, vervagen die grenzen. Dat leidt tot nieuwe vormen van samenwerking waardoor ook grenzen tussen landen minder belangrijk worden, zo kunnen we ook steeds makkelijker samenwerken met Nederlandse bedrijven.
Nederland is opener
Welke kansen liggen er voor Nederlandse ondernemers?
Ik spreek natuurlijk voor Noordrijn-Westfalen en voor ons is de weg naar Eindhoven en Amsterdam korter dan naar Stuttgart en Berlijn. De taal is geen groot probleem, en dat komt vooral omdat zoveel Nederlanders aardig Duits spreken. En verder is er een gelijke basis, we kennen allebei een lange traditie van ingenieurs. Voor Noordrijn-Westfalen is Nederland de grootste handelspartner.
Wat is het beeld van de Nederlandse machinebouw in Duitsland?
Nederland zien we als een erg stabiel en groot productieland en een grote afnemer van Duitse machines. We vinden het erg interessant om te zien hoe in Nederland de waardeketen anders inricht. Innovatie is veel opener en wordt transparanter gedeeld tussen bedrijven. Daar zijn we nieuwsgierig naar. Maar ook de manier waarop een productieketen is georganiseerd binnen een bedrijf. Kijk bijvoorbeeld naar VDL waar de verschillende bedrijfstakken erg goed met elkaar verbonden zijn. In Duitsland is dat sterker afgeschermd.
Verder op de Duitslanddag:
- Deel 1 – Thomas Boom: Nederlanders onderschatten vaak hoe politiek Duitsland is
- Deel 2 – Julia Rühle: Efficiënte Nederlandse e-health-oplossingen welkom in Duitsland
- Deel 3 – Ann Kathrin Oberbremer: Duitse inkopers hebben extreme behoefte aan zekerheid
- Deel 4 – Godfried Smit: Transport moet gezamenlijk belang zijn van Nederland en Duitsland
- Deel 5 – Hans Seelen: Duitsland is nieuwsgierig naar open innovatie in Nederland
