Dat er zondag verkiezingen zijn in Mecklenburg-Voor-Pommeren merken de Nederlanders Ellis Koelewijn in Schwerin en Pim Puylaert in Rostock. Het vluchtelingenthema domineert het debat en dat zorgt voor spanningen. Ellis en Pim vertellen over hoe zij de aanloop naar de verkiezingen beleven.
Ellis Koelewijn in Schwerin:
‘Iedereen is tegen Merkel’
Ellis Koelewijn is in Schwerin blijven wonen na haar afstudeerscriptie en werkt er sinds 2013 samen met een kleine kerkgemeenschap.
Wat doe je precies in Schwerin?
Ik wilde graag in een achterstandswijk wonen en daar iets kunnen betekenen voor de mensen uit de buurt. We organiseren tweemaal in de maand een event voor kinderen en hun families. We proberen present te zijn in de wijk Dreesch en de bewoners te helpen. We hebben plannen om een hal te bouwen met daarin een café.
Mecklenburg-Voor-Pommeren heeft in Duitsland geen goed imago, wat merk je daar zelf van?
Ik woon in de wijk Dreesch, een echte Oost-Duitse Plattenbau-wijk. Je ziet hier veel alleenstaande moeders met meerdere kinderen die van de bijstand moeten rondkomen. Onder hen heerst echt armoede. We staan ook vaak met een partytenten en muziek op het plein waar veel alcoholisten samenkomen. Mensen hebben weinig perspectief, ook omdat er weinig banen zijn. Met onze activiteiten en gesprekken proberen we de mensen weer hoop te geven. Die gesprekken gaan echt over het leven en zijn dieper dan alleen over het weer.
Waarom is de werkloosheid nog altijd zo hoog?
Veel banen zijn met de val van de Muur verdwenen en er is niets voor in de plek gekomen. In de DDR waren de mensen nog iets, ze hadden toen een baan en dat is natuurlijk erg belangrijk voor ze. In gesprekken gaat het nog veel over Oost en West, ook al is de Muur al meer dan 25 jaar geleden gevallen. Het is hier vandaan maar 100 kilometer naar Hamburg, het verschil is enorm.
Dat klinkt best deprimerend. Wat zijn de mooie kanten van wonen in Schwerin?
De natuur is dichtbij. We gaan graag naar de Schweriner See, of joggen in het bos of het open veld. Een verschil met Nederland is dat het tempo hier wat lager is. Mensen zijn best relaxed en zullen mij misschien al snel een stresskip vinden. Het hoeft hier niet allemaal perfect te zijn, aan die instelling zitten ook veel mooie kanten.
Wat merk je er van dat er zondag verkiezingen zijn?
Elke lantaarnpaal hangt vol met verkiezingsposters. En ik merk dat bij sociale activiteiten ineens politici opduiken, de worstjes zijn gesponsord. Ik merk wel dat het de mensen bezig houdt. In Nederland is het normaal om aan iemand te vragen wat hij of zij gaat stemmen. Hier schrikken ze van die vraag, men houdt dat liever privé.
[iframe src=”https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d37868.52191598151!2d11.414336956137147!3d53.61518029259571!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x47add75e27f0849b%3A0x26251ae9b4b8c341!2s19061+Gro%C3%9Fer+Dreesch!5e0!3m2!1snl!2sde!4v1472732471921″ width=”600″ height=”450″ frameborder=”0″ style=”border:0″ allowfullscreen]
Zie je het verder op straat?
Maandag reed hier een busje van de extreemrechtse NPD door de straat, met een luidspreker werden hele teksten voorgedragen zoals ‘Duitsland moet Duits blijven’. Mensen in deze wijk zijn daar best gevoelig voor en komen daar dan ook op af. Er is hier geen middenweg, of je bent heel links, of heel rechts. Er gaat hier trouwens de laatste dagen een muziekvideo van Jennifer Rostock rond via sociale media die tegen de AfD gericht is. Dat geeft de sfeer aardig weer:
[iframe src=”https://www.facebook.com/plugins/video.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fjenniferrostock%2Fvideos%2F10153687354131010%2F&show_text=0&width=560″ width=”560″ height=”315″ style=”border:none;overflow:hidden” scrolling=”no” frameborder=”0″ allowTransparency=”true” allowFullScreen=”true”]
En dan die posters. Van Die Linken tot aan extreemrechts. Je hebt een NPD-poster met een halfblote vrouw en daarbij de tekst ’toeristen in plaats van terroristen’, of eentje met ‘geen ‘rapefugees’. Nogal een stemmingmakerij tegen vluchtelingen dus.
Hoofdthema zijn de vluchtelingen, vind je dat terecht?
Het gaat inderdaad alleen maar over vluchtelingen. Ergens snap ik het wel omdat er afgelopen jaar een miljoen mensen zijn bijgekomen die eerst allemaal in de bijstand terecht komen, de zogenaamde Hartz IV. En dat systeem was hiervoor al overbelast. Maar dan moeten mensen hun woede richten op de overheid, niet op vluchtelingen.
Is het straatbeeld veranderd sinds vorig jaar?
In deze wijk met 10.000 inwoners zouden 600 vluchtelingen zijn gehuisvest. Dus je komt ze wel tegen. Ook schijnt het met de huisvesting niet lekker te lopen, terwijl er genoeg huizen leegstaan. Ik denk omdat men niet alle vluchtelingen bij elkaar wil plaatsen.
Je bent zelf getrouwd met een Syriër, hoe gaan anderen daar mee om?
Onze wijkmanager is erg links en heeft ons heel positief ontvangen. Hij wilde ons echt in het zonnetje zetten, dus dat was erg leuk. Via mijn man hoor ik nu natuurlijk ook wat vluchtelingen meemaken. Hij is hier al voor de grote stroom naartoe gevlucht.
Wat maken jullie zelf mee?
Als we bij een gemeenteloket komen word ik vaak in eerste instantie als zijn begeleider gezien, daar moesten we aan wennen. David werkt nu op het arbeidsbureau waar hij mensen helpt met hun formulieren, daar krijgt hij wel eens een opmerking die tegen buitenlanders gericht is naar zijn hoofd. Dat is natuurlijk wel heftig.
Is er sinds de migratiestroom iets veranderd in Schwerin?
Er is wat meer leven in onze wijk, wat meer intercultureel. Ik vind dat wel leuk. Maar het is ook spannend als neonazi-types vol tatoeages en piercings en vluchtelingen vlakbij elkaar leven, dat kan een keer escaleren. En sindsdien zijn hier allerlei demonstraties geweest.
Is het ook onveiliger geworden?
Dat gevoel heb ik niet, ik ken ook geen mensen die zeggen dat ze ’s avonds laat niet meer over straat durven. Maar mensen die ik spreek maken zich wel zorgen over hoe het nu verder moet. En dat kunnen we misschien nu met de verkiezingen wel terug zien.
Hoe dan?
Bijna iedereen – van links tot rechts – is hier tegen Merkel. Af en toe hoor je ook wel kritiek de premier van de deelstaat Sellering, maar fans van Merkel ben ik nog niet tegengekomen.
En toch woon je met plezier in Schwerin?
Ja, ik geniet hier van de gemeenschap en de kerk. Het is hier niet groot en mensen gaan erg vriendschappelijk met elkaar om. Wat ik mooi vind is om de verschillende culturen samen te brengen. Het is de mix van Duitsers, Syriërs en Ghanezen. Laatst stond mijn man met een neonazi te praten. Toen was ik wel even verbaasd, maar als je in gesprek vooroordelen kunt wegnemen is dat het allermooiste.
Pim Puylaert in Rostock:
‘Groter probleem is dat de deelstaat leegloopt’
Pim Puylaert is als PhD-student verbonden aan het Leibniz Institute voor Catalysis. Hij studeerde scheikunde in Groningen en woont sinds twee jaar in Rostock.
Volg je de verkiezingen?
Ik volg het een beetje. Heb vaak de radio aanstaan en zo krijg ik er wel iets van mee.
Zijn de verkiezingen het gesprek van de dag?
Nee, ik bevind me in een internationale omgeving. De meeste mensen hier zijn geen Duitsers. Zij gaan ook weer weg en zijn daarom minder geïnteresseerd in onderwerpen die spelen in de deelstaat.
[iframe src=”https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d149557.80559849806!2d12.006871247830984!3d54.14746975649447!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x47ac50ac3bdc3837%3A0xd2f6e3e68f599ec3!2sRostock!5e0!3m2!1snl!2sde!4v1472810665364″ width=”600″ height=”450″ frameborder=”0″ style=”border:0″ allowfullscreen]
Vluchtelingendebat is een groot thema, wat merkt je daarvan?
Je ziet wel graffiti in de stad met leuzen als ‘Flüchtlinge Raus’. Daarnaast zie je aan de verkiezingsposters dat het een belangrijk thema is. Bijvoorbeeld een van de verkiezingsposters van de NPD waarop staat ‘Familien brauchen sicherheit. Keine rapefugees.’ Maar zelf ken ik geen mensen die problemen hebben met vluchtelingen.
Op het moment zijn er ook niet zo heel veel vluchtelingen meer. Voor de winter was het druk omdat vluchtelingen toen nog vanuit Rostock met de veerboot naar Zweden konden. Dat gaat nu niet meer. Toen waren er op het station ook wel bepaalde dingen in het Arabisch aangegeven.
Merk je dat de sfeer verandert in de deelstaat veranderd is?
Nee daar heb ik niets van gemerkt. Voor mijn gevoel was het twee jaar geleden al een thema. Rostock heeft een slechte naam en Mecklenburg-Voor-Pommeren is ook de enige deelstaat waar de NPD in het parlement zit. Maar ik heb niet het gevoel dat hier meer neonazi’s zijn dan in andere deelstaten of in Nederland.
Wat is volgens jou het grootste probleem in de deelstaat?
Ik heb het idee dat de deelstaat leegloopt. Jonge, hoogopgeleide mensen trekken naar Rostock of weg uit Mecklenburg-Voor-Pommeren. Buiten de toeristische sector is er niet zo veel te doen. De deelstaat heeft voor wetenschappers weinig te bieden. Er is bijvoorbeeld geen kleine innovatieve industrie. Er is wel een aantal fabrieken, maar die hebben ook niet veel wetenschappers nodig. Voor hoogopgeleide mensen is het lastig om een goede baan te vinden.
Wat verwacht je van de verkiezingen?
Ik denk niet dat de AfD de grootste partij wordt. Ik denk dat veel mensen die normaal niet stemmen inderdaad op de AFD stemmen. Maar volgens mij gaan juist ook veel mensen die normaal niet stemmen op de SPD of de CDU stemmen om te voorkomen dat de AfD de grootste partij wordt. Veel mensen willen niet dat de lokale Geert Wilders aan de macht komt.
