Duitslandnieuws spreekt in de aanloop naar de Duitslanddag op 29 september met 6 sprekers die actief zullen zijn op het event in Utrecht.
In deel 2 Julia Rühle, manager digital healthcare bij GTAI in Berlijn. Ze adviseert buitenlandse healthtech-bedrijven die zich in Duitsland willen vestigen. Tijdens haar workshop vertelt ze waar de kansen liggen in Duitsland.
Open over persoonsgegevens
Voor de duidelijkheid, wat is precies e-health?
E-health is inmiddels een beetje een containerbegrip geworden met allerlei namen zoals healthtech en digital health. Eigenlijk vallen alle toepassingen in de gezondheidszorg eronder die gedigitaliseerd kunnen worden. Van test- en analysemethoden, operatie, verzorging, therapie, preventie en de administratie. Ook alle manieren om artsen, patiënten en zorgverzekeringen met elkaar te verbinden en het uitwisselen van data.
Dat lijkt me een extra spannend thema in Duitsland, in Nederland is al eens het elektronische patiëntendossier om privacyredenen gesneuveld.
Ja, Datenschutz, de bescherming van persoonsgegevens is erg belangrijk. Maar dat is dus niet alleen in Duitsland zo. Zoals je net zelf al aangeeft vinden Nederlanders dat ook belangrijk, Amerikanen net zo goed. Als je in de gezondheidszorg werkt, dan weet je dat je daar erg voorzichtig mee moet zijn. Zorg dus dat je heel transparant en open bent over wat je met de gegevens doet. Dat is heel belangrijk in Duitsland.
Duitsland wordt ouder
Wat zie je nu om je heen gebeuren, wat zijn de laatste e-health trends?
Ik vind het bijvoorbeeld interessant hoe de eerste hulp sneller kan schakelen met de zorgverzekeraar met je verzekeringspasje waar een chip in zit. We zien ook steeds meer dat patiënten zelf data verzamelen via wearables, zoals smart watches en armbanden zodat artsen dat kunnen uitlezen. Begin dit jaar is in Duitsland de nieuwe e-health-wet in werking getreden. Hiermee zijn de standaarden gezet voor het veilig uitwisselen van data. Verder zie ik van alles gebeuren rond huisartsen die via een videoverbinding contact hebben met de patiënten. Een erg belangrijk thema nu is dat de Duitse samenleving sterk ouder wordt en op het platteland kan e-health veel betekenen wanneer er voorzieningen wegvallen.
Kan je een mooi voorbeeld noemen van een bekende digital health startup in Duitsland?
De Caterna Sehschule uit Dresden, bijvoorbeeld. Kinderen bij wie de ogen niet gelijk ontwikkelen krijgen nu nog een pleister over een oog. In Dresden hebben ze nu een spel bedacht. Als kinderen daarmee dagelijks spelen, hoeven ze geen sticker meer op hun oog. Dat is in Duitsland nu een beetje onze Leuchtturm, een highlight.
Reportage van Sachsen Spiegel over de Caterna Sehschule.
Maar er is veel gaande. Veel initiatieven komen van onderop, ook van mensen die niet uit de gezondheidszorg komen. Het gaat al verder dan we ons voor kunnen stellen, voor elk probleem komt er wel een app. Denk aan pleisters die ons bloed meten, zodat diabetespatiënten zich niet meer dagelijks hoeven te prikken. In het meest ideale geval worden we constant op deze manier in de gaten gehouden.
Ha! Dat moet je vooral hier in Berlijn zeggen…
Ik bedoel dit natuurlijk op een positieve manier. Veel mensen hebben zo’n ingewikkeld schema van medicijninname, dan is het handig als daar toezicht op wordt gehouden. Digital health moet er enerzijds op gericht zijn om de efficiëntie te verbeteren, maar dat moet hand in hand gaan met het verbeteren van de verpleging. Anders groeit het natuurlijk scheef.
Nederlandse efficiëntie gewenst
Wat voor verschillen zijn er tussen Nederland en Duitsland?
Duitsland kampt natuurlijk erg met de vergrijzing en de krimp op het platteland. Dat betekent dat veel oplossingen gericht zijn op deze problemen. In Scandinavië is de bevolkingsdichtheid erg laag, en zoekt men naar manieren om patiënten meer op afstand te helpen. Uiteindelijk kunnen we daardoor veel aan elkaar hebben. Allemaal zijn we op zoek naar toepassingen waardoor senioren langer op een veilige manier thuis kunnen blijven.
Zit Duitsland wel te wachten op oplossingen uit Nederland?
Zeker, ook omdat de focus in Nederland op efficiëntie ligt. Ik kan me voorstellen dat voor Nederlandse bedrijven en startups de Duitse markt een enorme toevoeging kan zijn. We hebben hier 2.000 ziekenhuizen, 124 zorgverzekeringen. Dat is natuurlijk enorm. Een andere trend is de kapitaalkrachtige generatie van vijftigers en zestigers die al wel affiniteit hebben met digitale toepassingen en bereid zijn om te investeren in handige oplossingen op het gebied van zorg en gezondheid die gebruiksvriendelijk zijn. Ik denk dat Nederlandse bedrijven veel kunnen betekenen op het gebied van efficiëntie in Duitsland.
Het geld is er dus?
Ja, en mensen zijn ook bereid hierin te investeren. Duitsers zijn gewend om voor diverse zorgproducten bij te betalen, dus dat is een voordeel voor bedrijven. Verder is preventie een steeds belangrijker thema waar zorgverzekeraars op inspringen. Je kunt hier bijvoorbeeld deelnemen aan een bonusprogramma door een fitnessplan te volgen of bepaalde preventieve tests te laten uitvoeren. Verzekeraars zijn zeker geïnteresseerd naar nieuwe toepassingen om gezond gedrag te stimuleren.
Digital health is overal
In Duitsland moet je altijd goed per regio kijken, waar vind ik de digital health-sector?
Overal, maar je hebt gelijk dat er bepaalde clusters zijn. Zo vind je in Berlijn veel startups omdat hier ook veel kapitaal van investeerders aanwezig is en de infrastructuur voor starters het beste is. Maar dat vind je in steden als Leipzig en Hamburg in toenemende mate ook. Verder gebeurt er veel rond regio’s waar veel bedrijven zitten in de medische techniek, zoals Stuttgart, Neurenberg en Ulm. In Noordrijn-Westfalen is men veel bezig met zorg op afstand, zoals in Bochum. In Flensburg wordt veel samengewerkt met Denemarken en ga zo maar door.
Waar zijn er aanknopingspunten voor Nederlanders in Duitsland?
Een groot voordeel is dat we onder Europees recht vallen, dus vaak zijn producten al CE-gecertificeerd. Tel daar de lage cultuur- en taalbarrière bij op en dat we kampen met dezelfde uitdagingen.
Alles loopt net even anders
Wat moet ik als Nederlander snappen voordat ik in Duitsland aan de slag ga?
De systemen lopen hier net even anders, dus je moet goed weten waar je aan begint. Tijdens de workshop op de Duitslanddag behandelen we punten waar je op moet letten.
Waar moet ik me vestigen?
Tips daarvoor bespreken we ook tijdens de workshop. Veel hangt er natuurlijk af van wat je met je product wel. Zoek je koopkracht, wil je naar de stad, of heb je wat aan bepaalde toeleveranciers die in bepaalde regio’s zitten? Ook is het handig om te weten waar welke subsidies beschikbaar zijn. Daarvoor hebben we bij GTAI een gespecialiseerd team.
Verder op de Duitslanddag:
- Deel 1 – Thomas Boom: Nederlanders onderschatten vaak hoe politiek Duitsland is
- Deel 2 – Julia Rühle: Efficiënte Nederlandse e-health-oplossingen welkom in Duitsland
- Deel 3 – Ann Kathrin Oberbremer: Duitse inkopers hebben extreme behoefte aan zekerheid
- Deel 4 – Godfried Smit: Transport moet gezamenlijk belang zijn van Nederland en Duitsland
- Deel 5 – Hans Seelen: Duitsland is nieuwsgierig naar open innovatie in Nederland
