Zijn het mooie beloften in aanloop naar de bondsdagverkiezingen in 2017, of zijn het serieuze plannen? Minister van Economische Zaken Sigmar Gabriel wil meer financiële steun voor het Ruhrgebied. Volgens de SPD-leider heeft Duitsland de morele verantwoording het aloude industriegebied te helpen, zei hij tijdens zijn ‘zomertour’ in Oberhausen, Noordrijn-Westfalen.
Probleemregio nummer 1
Economen somberen al lang over het Ruhrgebied, waar de oude industrie maar niet mee lijkt te komen met de rest van Duitsland. In sommige regio’s is de werkeloosheid hoog opgelopen nadat iconische fabrieken moesten sluiten. Gabriel pakt dit thema nu op, hij bezoekt twee dagen de regio om zich te laten informeren hoe de structurele veranderingen uitwerken op de levens- en arbeidsomstandigheden in de regio. Volgens het rapport van het Paritätischen Wohlfahrtsverbands is het Ruhrgebied ‘probleemregio nummer 1’ van Duitsland. Maar liefst een vijfde van de mensen hier leeft onder de armoedegrens.
Bijna 40% (38,5 miljard euro) van de Nederlandse export gaat naar Noordrijn-Westfalen, waar het Ruhrgebied een prominente regio is. Het is nog altijd het industriële hart van Duitsland, hield de vice-kanselier zijn luisteraars voor, aldus persbureau dpa. Maar veel mensen hebben hun werk verloren, of voelen zich niet meer thuis in de wijk waar ze wonen. Er moet geluisterd worden naar de zorgen van de mensen, aldus Gabriel die zelf uit de Nedersaksische mijnregio Goslar komt. “Niet alle angsten voor asielzoekers mag je direct als xenofoob betitelen. De mensen willen zich veilig voelen.”
De discussie over geld naar zwakke regio’s in het westen, speelt in de aanloop naar de komende bondsdagverkiezingen een grote rol. De huidige afspraak Solidarpakt II over de verdeling van geld tussen de deelstaten waarbij vooral West-Duitsland geld steekt in het oosten loopt af in 2019. Deelstaten als Beieren willen minder geld steken in de voormalige DDR, Noordrijn-Westfalen en andere deelstaten met zwakke regio’s willen aanspraak maken op het geld waarvoor iedere Duitser een ‘Soli-belasting’ betaalt.
Comeback Opel
Toch klinken er ook hoopvolle geluiden uit West-Duitsland. Lang was autofabrikant Opel het grote voorbeeld van de industriële crisis in de regio. Het dochterbedrijf van General Motors (GM) maakte al jaren een miljardenverlies, zodat de Amerikanen het eigenlijk wilde verkopen. Bondskanselier Angela Merkel sprak over steun voor het bedrijf, in 2014 werd de productielocatie in Bochum na 52 gesloten.
Nu ziet het er anders uit. Topman Karl-Thomas Neumann kon eind juli zelfs dwepen met goede cijfers. Voor het eerst sinds 2011 werd er weer eens winst gedraaid, 131 miljoen dollar over de eerste helft van 2016. “De comeback van het merk Opel is gelukt, we zetten stappen vooruit in Europa”, zei de ceo die nu 3,5 jaar aan het roer staat in het Hessische Rüsselheim bij de presentatie van de halfjaarcijfers.
‘Opel-ceo beste autochef van Duitsland’
Zelfs in Duitsland gaat het goed. Opel verkocht in de eerste helft van dit jaar 147.400 auto’s, dat is 9,5% meer in vergelijking met vorig jaar. Het marktaandeel groeide in Duitsland zelfs weer naar 7,3%. Bekende Duitse auto-experts Ferdinand Dudenhöffer van de universiteit in Duisburg en Jürgen Pieper van de bank Metzler noemen tegenover Tagesspiegel twee namen: Neumann en en Tina Müller. “Neumann is op dit moment de meest vaardige autochef van Duitsland.” Volgens hem heeft hij vooral de gespannen verhouding met moederbedrijf GM verbeterd. “Het vertrouwen is weer terug omdat Neumann niet alleen een verandering heeft beloofd, maar het ook heeft omgezet.”
Dan Tina Müller, directeur marketing. Ze kwam in 2013 over van de beauty-afdeling van Schwarzkopf-fabrikant Henkel. Ze zette de reclamecampagne ‘Umparken im Kopf‘ op, ‘omparkeren in je hoofd’. Ze speelde naar eigen zeggen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van nieuwe modellen. “We werden om het zo te zeggen als ‘stem van de klant’ bij beslissingen betrokken.” Vandaag de dag durven Opel-rijders weer trots hun sleutel op tafel te leggen, zegt ze tegen Der Tagesspiegel.”
De nieuwe Astra is verkozen tot Europees auto van het jaar, Opel heeft al 220.000 bestellingen binnen. In de eerste helft van dit jaar verkocht de fabrikant in Duitsland al 33.000 stuks van dit model, 30% meer ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ook het kleinste model Adam, en suv Mokka doen het goed.
Pijn in Bochum blijft
Nu de zon weer schijnt bij hoofdkantoor Rüsselheim, wordt er ook weer gesproken over nieuwe banen. Tussen 2013 en 2020 zouden er 3.000 mensen weer aan het werk kunnen. Toch verzacht dat de pijn in Bochum nauwelijks. De werkloosheid was er al met 9,4% bovengemiddeld hoog. Ooit werkten er 22.000 man voor Opel in het hart van het Ruhrgebied, vaak voormalig mijnwerkers. Toen in 2014 de laatste Zafira van de band rolde, waren het er nog zo’n 3.000. Daarvan zitten 2.500 nog werkeloos thuis, bleek eind vorig jaar.
De beloofde hulp van Sigmar Gabriel moet weer een beetje de hoop terugbrengen voor het Ruhrgebied zoals zanger Herbert Grönemeyer het bezingt in zijn stadionhit Bochum: Tief im Westen, wo die Sonne verstaubt, ist es besser, viel besser, als man glaubt. Zolang de steun er nog niet is, hebben niet alleen economen reden tot somberen.
