Ongeacht de kritiek van de Turkse regering heeft de Duitse Bondsdag de Armenië-resolutie bijna unaniem aangenomen. Er was slechts één tegen stem, andere parlementariër onthield zich van de stemming. In de resolutie wordt de moord van de tot 1,5 miljoen Armeniërs tijdens de Eerste Wereldoorlog als volkerenmoord bestempeld. Turkije heeft woedend gereageerd en trekt de ambassadeur terug uit Berlijn, meldt BZ.
Armeniërs dolblij na besluit
De aanwezige Armeniërs hielden direct na de stemming in de Bondsdag een papiertjes met de tekst ‘bedankt’ omhoog.
Südkaukasusrepublik #Armenien begrüßt #Völkermord-Resolution als wertvollen Beitrag https://t.co/rJwxNAs6be
— neues deutschland (@ndaktuell) 2 juni 2016
Direct voor de Rijksdag, waar eerder het besluit werd genomen, vierden de Armeniërs feest.
Dolblije Armeniërs voor de Rijksdag nadat Bondsdag de Armenië-resolutie heeft aangenomen. https://t.co/ORm21qH99Mpic.twitter.com/xF9jozZmEY
— Job Janssen (@JanssenBerlin) 2 juni 2016
Howhannes strijd al jaren voor erkenning van de Armeens genocide. Hij is blij met het besluit maar vond de resolutie toch te zwak geformuleerd. Volgens hem had Duitsland zijn eigen rol in het Armeens drama duidelijk moeten maken. Bovendien vindt de jonge Armeniër het een belediging dat Merkel en Steinmeier (Minister van Buitenlandse Zaken) niet bij het debat aanwezig zijn.
Vooraf aan het debat had de voorzitter van de Bondsdag Norbert Lammert Turkije opgeroepen de Armenië-kwestie te bespreken. De huidige regering is volgens hem niet verantwoordelijk voor wat er tijdens de Eerste Wereldoorlog is gebeurd. “Maar ze is wel medeverantwoordelijk voor wat er in de toekomst mee gebeurt.”
Lammert veroordeelde de talrijke bedreigingen – waaronder met moord – tegen Duitse parlementariërs. Vooral Bondsdagleden met Turkse wortels kregen het zwaar te verduren. “Dat accepteren we niet en we laten ons niet intimideren.”
Bij de stemming in de Bondsdag ontbraken bondskanselier Angela Merkel (CDU), vice-kanselier Sigmar Gabriel (SPD) en minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier (SPD). Merkel stemde dinsdag bij een proefstemming binnen de fractie voor de resolutie. Ook Gabriel had eerder zijn steun uitgesproken.
Deze Armeense is blij met de uitkomst maar vindt het onbegrijpelijk dat Merkel & Steinmeier niet bij het debat waren pic.twitter.com/V6gkxtmZvK
— Job Janssen (@JanssenBerlin) June 2, 2016
Lees via de timeline van Job Janssen het verloop van de stemming terug:
De Bondsdag stemt VOOR de resolutie. Moord op Armeniërs als genocide gezien door D. Stemming is afgelopen #Armenien pic.twitter.com/nljfCo4KFv
— Job Janssen (@JanssenBerlin) June 2, 2016
#armeniëresolutie gaat over vaststelling v genocide en over de rol van D Reich als Schutzmacht vd toenm. T regering pic.twitter.com/TryEsccopf
— Job Janssen (@JanssenBerlin) June 2, 2016
Twitter-stream over de Armeense kwestie:
Tweets about #Armenien OR #Türkei
Demonstraties
In Berlijn en Istanboel demonstreren Turken tegen het voorgenomen Armenië-besluit van de Bondsdag. Alleen al in Berlijn waren er de afgelopen week meerdere demonstraties. Woensdag demonstreerden zo’n 5.000 Turken voor de Brandenburger Tor. Alle demonstraties verliepen zonder geweld.
Ook voor het Duitse consulaat in Istanboel hebben zo’n 3.000 mensen gedemonstreerd. Demonstranten zouden daar: ‘Volkerenmoordleugen’ en ‘wij hebben geen volkerenmoord begaan, wij verdedigden ons land’, hebben geroepen.
Lekker muziekje, vlaggetjes en een zonnetje. Je zou bijna vergeten dat het hier over genocide gaat. #Armeniëdebat pic.twitter.com/JTfnjudPeJ
— Job Janssen (@JanssenBerlin) 1 juni 2016
Dreigementen
In aanloop naar het Armenië-debat lopen de spanningen in de Duitse hoofdstad hoog op. Verschillende politici en journalisten ontvingen dreigmails en telefoontjes. Vooral de Duits-Turkse Bondsdagleden moeten het ontgelden. De Duits-Turkse leider van de Groenen en uitgesproken voorstander van de resolutie, Cem Özdemir, zei tegen de ARD: “het zijn telkens dezelfde beledigingen: ‘verrader, Armeens varken, hoerenjong, Armeense terrorist en zelfs nazi.'” Spiegel Online vermoedt dat de Turkse dreigementen gecoördineerd worden.
Ook journalisten die over het thema berichten en het woord genocide in de mond nemen worden bedreigd. “Jij moet worden afgemaakt”, en “je zult net zo eindigen als Hrant Dink” staat er in een e-mail. Dink was een Armeense journalist die in 2007 in Istanboel op straat werd gedood door een Turkse rechts-extremist. Ook van Armeense kant wordt er druk uitgeoefend op politici en journalisten, zegt een parlementariër van de Groenen tegen Spiegel Online: “vaak ook op agressieve toon maar minder bedreigend dan van Turkse zijde.”
Felle reacties uit Turkije
Woensdag belde de Turkse president Erdogan met Angela Merkel over het aanstaande debat. Hij waarschuwde Merkel dat de huidige betrekkingen, die op ‘zeer, zeer hoog niveau zijn, uiteraard ernstig beschadigd raken’ als de Armenië-resolutie wordt aangenomen.
Job Janssen van Duitslandnieuws sprak woensdagavond met de Turkse actievoerder Altuner van de Unie van Turkse democraten UETD.
In een eerder telefoontje liet de nieuwe Turkse minister-president Yildirim aan Merkel weten de geplande resolutie een ‘ongegrond en onterecht politiek oordeel‘ te vinden. De Turkse parlementariër van Erdogans AKP-partij Mustafa Yeneroglu denkt dat de resolutie de anti-Turkse sentimenten in Duitsland verder aanwakkert en dat de AfD daarvan de vruchten zal plukken.
De Armeense president Sersch Sargsjan riep de Duitse parlementariërs op om zich niet door door de Turken te laten intimideren. “Het zou gek zijn als je de volkerenmoord op de Armeniërs geen genocide mag noemen omdat de president van een ander land dan boos wordt”, zei hij tegen Bild Zeitung.
Duits-Turkse relaties op dieptepunt
De laatste maanden verslechteren de relaties tussen Duitsland en Turkije in rap tempo. De moeizame onderhandelingen tussen Merkel en Erdogan tijdens de vluchtelingencrisis zorgden voor groot wantrouwen tussen beide regeringen. De vluchtelingendeal die de Duitse bondskanselier met Mark Rutte vanwege het Nederlandse voorzitterschap namens Europa met Turkije sloot, staat de laatste weken op losse schroeven. Zo wil Turkije niet voldoen aan alle eisen die Europa aan de visumvrijheid voor Turken in Europa stelt. Ook zouden er Syrische vluchtelingen die vanuit Griekenland worden teruggestuurd, door de Turken weer over de Syrische grens zijn gezet.
Cabaretier Jan Böhmermann beledigde onlangs in een gedicht president Erdogan. Daaropvolgend deed de Turkse president aangifte bij de Duitse regering voor belediging van een buitenlands staatshoofd. De Duitse regering willigde het verzoek van president Erdogan in en koos voor vervolging van Böhmermann. Dit lokte in heel Europa heftige reacties uit. Merkel zou gezwicht zijn voor de druk van de autoritaire Turkse president omwille van de vluchtelingendeal.
Angela Merkel houdt zich op de vlakte, maar vreest dat het Armenië-debat de relatie met Turkije onnodig zal schaden. In haar Union-fractie heeft ze wel voor de resolutie gestemd. Zij, maar ook de minister van Buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier (SPD) en vice-kanselier en SPD-leider Sigmar Gabriel zullen niet bij het debat aanwezig zijn.
