Als er nu peilingen in Nederland zouden zijn, komt de PvdA op 8 zetels in de Tweede Kamer, een verlies van meer dan 75%. Haar zuster in Duitsland, de SPD, doet het niet veel beter: zij zouden nog maar nauwelijks op 20% van de kiezers kunnen rekenen.
De puf is eruit
De puf is eruit, de respectievelijke leiders hebben moeite sympathie voor hun ideeën te winnen en hun politieke koers wordt telkens door de waan van de dag of partijgenoten ondermijnd. Natuurlijk, de huidige ‘Zeitgeist’ past niet meer bij ‘de arbeider’ – voor zover die nog bestaat. En volgens mij ligt precies daar het probleem.
Neue Mitte
De klassieke demografische verdeling van de samenleving is niet langer in zuilen in te delen. De kerk loopt leeg, werknemers worden eigen ondernemer (zzp’er), directeuren gaan ‘social’ op digitale netwerken, milieu staat ook op de agenda van de rechtse partijen en kunst en cultuur is niet langer alleen het domein van geitenwollen sokken.
Het profiel van ‘de sociaaldemocraat’ zoals die ooit was gedefinieerd – of gegroeid? – is niet meer zo eenduidig, althans niet bij de beide partijen. Dat had Willy Brandt in 1972 al door: hij sprak toen al van ‘die neue Mitte’. Ook Tony Blair zocht een minder rigide classificatie met ‘the third road’. Nee, de ware sociaaldemocraat voelt zich beter thuis bij de socialisten van de SP in Nederland of die Linke in Duitsland. Of eventueel GroenLinks of die Grünen. En ook die tendens is eigenlijk al jaren zichtbaar.
Merkbelofte
Des te vreemder is het dat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld ondernemingen, politieke partijen zich nauwelijks druk lijken te maken over hun positionering. Hun plaats in ‘de markt’. De mens verandert, samenlevingen veranderen, vraag en aanbod veranderen, maar met name de sociaal democratische partijen houden vast aan hun oude identiteit. Een identiteit die nog stamt uit de tijd van het begin van de industriële revolutie. Ik overdrijf natuurlijk een beetje en ik sta maar aan de kant, maar je hoeft niet gestudeerd te hebben om te constateren dat het imago en de ‘merkbelofte’ van deze partijen niet meer aansluiten bij hun aanhang.
Voeg daar een beetje populisme van vandaag de dag aan toe en je bent binnen de BCG-marketingtermen al snel van ‘star’ via ‘cash-cow’ afgegleden naar ‘dog’. En het is fijn hoor, dat vele partijleden en alle ‘denktanks’ hun invloed (willen blijven) hebben op het bestuur, maar ook dat kan een graadje minder wil je de effectiviteit en ‘deliverables’ kunnen waarborgen. Het is nu eenmaal zo dat je nooit iedereen kunt blij maken. Als je dat binnen de eigen partij probeert, ontstaan er zo veel compromissen en slappe aftreksels, dat een kiezer daar al helemáál niet meer voor te porren is.
Andere kleur
Dus begin met het opgeven van dat logootje met die roos, hou op met ‘van de arbeid’, kies een duidelijke middenkoers, verander misschien zelfs van kleur (of beken die), communiceer dat vaak en helder, en houd dat vast de komende decennia. Zelfs wanneer de polarisatie in politiek denken, welstand, gezondheid en opleiding alleen maar groter lijkt te worden.
Of eigenlijk: juist daarom.
Goede zaken!
