Deze week in Kaaskoppen Hans Göbel, voorzitter van de Förderverein zur Pflege Niederländischer Kultur in Potsdam. Al jaren ging Sinterklaas via de Noord-Duitse stad op 6 december naar Spanje. Op het tweedaagse feest de Hollandse wijk kwamen de laatste jaren tot 30.000 mensen af. Na protest over Zwarte Piet besloot de stad de subsidie in te trekken, waardoor Sinterklaas en zijn Pieten dit jaar geen tussenstop maken in Potsdam. De organisatie komt een paar duizend euro tekort en voelt dat ‘Piet niet welkom is’.
Waarom trok de stad Potsdam ineens de subsidie in?
Dat kwam door protesten van verschillende activistengroepen. Door deze paar klachten concludeerde de stad dat het brede draagvlak voor de subsidie weg was, en daardoor gaat nu een groot kinderfeest niet door.
De klachten gingen over Zwarte Piet, heeft het stadsbestuur nog proberen te bemiddelen?
Ja, dit voorjaar werden we gevraagd hoe we over kleurenpieten dachten. Voor het Sinterklaasfeest werken we nauw samen met de Stichting Sallandse Bottermarkt uit Raalte. Zij stellen dat Sinterklaas niet zonder Zwarte Pieten kan komen, dus dat was voor ons een harde voorwaarde. Kleurenpieten zijn geen optie.
Maar in Nederland duiken steeds meer kleurenpieten op, zelfs bij de viering op de Nederlandse Ambassade in Berlijn waren enkel kleurenpieten te vinden.
Van onze partners uit Raalte begrepen we dat inderdaad op steeds meer plekken kleurenpieten meedoen in Nederland, maar dat in het overgrote deel van Nederland is Zwarte Piet nog wel welkom, vooral buiten de grote steden. Onze vereniging is opgericht om het Nederlandse erfgoed te beschermen en uit te dragen. Dat doen wij dus ook. Het kan niet zo zijn dat wij als Duitsers jullie Nederlanders gaan voorschrijven hoe jullie tradities er uit zien. We kunnen niet te ver voor het peloton uit fietsen en we laten ons niet dwingen door een paar activisten.
De kleurenpiet is dus nog een brug te ver?
Ja, als we merken dat de meeste Nederlanders Sinterklaas viert met kleurenpieten, dan doen wij dat natuurlijk ook. Tradities staan niet stil, die ontwikkelen zich met de tijd mee. Maar zo’n mooie traditie op deze manier afkappen, dat voelt als een boekverbranding. Met tradities moet je behoedzaam omspringen, laat de tijd zijn werk doen. Wellicht keert Sinterklaas over een tijdje terug naar Potsdam, in het gezelschap van een kleurenpiet.
Wie zat er eigenlijk achter de protesten?
Verschillende beroepsactivisten die normaal gesproken tegen nazi’s en intolerantie demonstreren. Plotseling vonden wij ons als Nederlandse vereniging in dat rijtje terug. Daar zijn we enorm van geschrokken, het is verschrikkelijk voor ons als vrijwilligers om daarmee geassocieerd te worden. Daar zijn we echt diep bedroefd over. Zeker omdat we om een heel andere reden met het Nederlandse feest zijn begonnen.
Wat voor reden?
Na de val van de Muur wilden we de beroemde ‘Pruisische tolerantie‘ doen herleven. En dus organiseren we feesten met diverse culturen. Dus een Poolse en een Boheemse kerstmarkt en dus ook Sinterklaas. Het was onze manier om de luiken naar de wereld open te zetten. Daarom doet het ook zoveel pijn dat we als racisten worden weggezet.
En waarom is Sinterklaas zo populair?
Je hebt hier in de stad de ‘Hollandse Wijk’, prachtige huizen volgens Nederlandse stijl gebouwd. In de DDR-tijd is het verloederd en om de wijk nieuw leven in te blazen hebben we besloten dat we ons sterker met Nederland wilden verbinden. Het is begonnen met een groot Tulpenfeest en toen we jullie prachtige Sinterklaas-traditie ontdekten hebben we in 1996 de eerste intocht georganiseerd. De boot van Sinterklaas vaart sindsdien steevast op 6 december eerst naar Potsdam voordat hij naar Spanje gaat. Dit jaar is zijn reis dus helaas korter.
Hoe zag het Sinterklaas-feest er de laatste jaren uit?
Die eerste viering hier in 1996 sloeg in als een bom. Iedereen vond het geweldig. De intocht, de optocht door Potsdam en het uitdelen van de cadeautjes. De laatste jaren kwamen er tussen de 25.000 en de 30.000 mensen op af, vooral gezinnen met kinderen. Ze kwamen zelfs uit Berlijn. Ook Nederlanders wisten ons te vinden.
En wat doen jullie nu zonder Sinterklaas?
Sinterklaas is niet helemaal weg, we hebben een speciale tentoonstelling in ons museum, het Jan Bouman Haus. Ook de Nederlandse tradities blijven we uitdragen, op 12 en 13 december houden we een groot Niederländisches Adventsfest in de Hollandse Wijk. Compleet met oude ambachten zoals klompenmakers, glasblazers, kaasmakers, Nederlandse hapjes. Het pietenkapel is er dit jaar als boerenkapel. Ons doel is om de mensen hier warm te maken voor Nederland. Als wij Duitsers jullie erfgoed moeten verdedigen, dan doen we dat grondig.
