Waar in Nederland bijna niemand warm of koud wordt van het TTIP-debat, is er in Duitsland bijna geen bibliotheek te vinden waar geen debatavond is geweest over het thema. Daarbij is in Duitsland een brede rij aan tegenstanders te vinden. Een van de weinige voorstanders is Friedrich Merz van de Atlantik-Brücke, een vereniging die na de oorlog werd opgericht om de Duits-Amerikaanse banden aan te halen.
Vooral speculatie
Hij houdt zich bezig met de vraag, waar komt die angst bij Duitsers vandaan? Een grote rol daarin speelt sowieso Thilo Bode. De directeur van consumentenorganisatie Foodwatch schreef het boek ‘Freihandelslüge‘ en geldt als aanvoerder van de TTIP-tegenstanders en daarmee de tegenhanger van Merz die juist de voordelen van het akkoord voor het voetlicht wil brengen.
Merz vindt dat de angst in Duitsland gestoeld is op verkeerde gronden, zegt hij in WirtschaftsWoche. “Er is nog geen geen tekst, nog geen akkoord. En daarom wordt er vooral gespeculeerd.” In zijn ogen is het boek van voormalig Greenpeace-directeur Thilo Bode daar het beste voorbeeld van.
Het blad doet verslag van een lezing die hij geeft op de ‘Dag voor Wereldmarktleiders‘ in het Sauerland. Het is voor hem een thuiswedstrijd. De zaal is gevuld met ondernemers, die instemmend bij zijn woorden knikken. Voor velen van hen zijn de VS een belangrijke afzetmarkt, niemand koopt zoveel Duitse producten als de Amerikanen. Na de EU-landen zijn de VS de belangrijkste exportmarkt voor Duitsland. Afgelopen jaar voerden Duitse bedrijven voor 96 miljard euro aan producten uit naar de andere kant van de oceaan.
Chloorkippen
“Zijn er eigenlijk TTIP-tegenstanders in de zaal?”, vraagt Merz? Niemand steekt de hand op. Deze ondernemers zien het akkoord als een historische kans.
Al bijna 2,5 jaar wordt er in Duitsland van tijd tot tijd heftig gediscussieerd. Bijna elk detail van de Duitse en Amerikaanse consumentenregels zijn wel eens langs gekomen. Van chloorkippen en boekenprijzen tot aan filmsubsidies. Daarbij zijn de twee kampen keurig verdeeld: de milieubeschermers zijn tegen, het bedrijfsleven is voor.
Friedrich Merz is in Duitsland een bekend voorstander van TTIP.
Friedrich Merz was ooit actief binnen de economische commissies van de CDU, waar hij bekend werd met zijn radicale belastingplannen. In 2009 verliet hij de politiek en is nu advocaat, in de avonduren is hij op menig TTIP-debatavond of in talkshows te vinden.
Juist goed voor mkb
Op 10 oktober willen de TTIP-tegenstanders een groot protest organiseren in Berlijn. Het akkoord dat vooral wederzijdse accijnzen zou moeten opheffen en productstandaarden moet gelijkstellen, is volgens hen vooral handig voor grote concerns die hierdoor kunnen marchanderen met milieuvoorschriften, waarvan de kleinere ondernemer de dupe wordt.
Die redenering kan Merz niet volgen. “De concerns redden zich wel op eigen houtje. TTIP is juist de grote kans voor het mkb”, zegt hij tijdens de toespraak. Wanneer de VS de Duitse veiligheidsnormen zouden erkennen, is dat volgens hem een grote kans voor veel Duitse mkb’ers die hun producten dan niet steeds op de Amerikaanse markt moeten aanpassen. “Dat is ook beter voor het milieu.”
Bangmakerij
Op de lange termijn gaat het volgens Merz er vooral om dat Europa met dit akkoord een betere band met een belangrijke economische partner krijgt. “We krijgen het steeds moeilijker met de concurrentie uit Azië en Zuid-Amerika. Daar groeit de bevolking, tegen een krimp in Europa.” Ook in de VS groeit het aantal inwoners, zegt hij. “In 2050 zal 95% van de wereldbevolking niet-Europees zijn.”
Op 10 oktober is er weer een grote demonstratie tegen TTIP in Berlijn.
Het absurde is dat de TTIP-discussie enkel in de Duitstalige regio’s wordt gevoerd, zegt Merz. “In Frankrijk interesseert het bijna niemand.” Misschien klopt er toch iets van de wereldberoemde ‘German Angst‘, denkt hij: “Wij Duitsers lijken er bijna genoegen in te scheppen om onszelf bang te maken.”
Het is maar de vraag of het vrijhandelsakkoord er op korte termijn überhaupt kan komen. De tijd dringt: eigenlijk zou er eind dit jaar een basisconstructie liggen die naar de parlementen kan worden gestuurd. Details moeten dan later besproken worden, zegt Merz.
Hij vreest dat anders de Amerikaanse presidentsverkiezingen roet in het eten gooien, en vervolgens de verkiezingen in Europa. “Dan is het alweer snel 2018, voor die tijd komt het er toch niet van.” En daarmee lijkt Merz zich er op in te stellen dat er aan de discussie de komende drie jaar nog geen einde zal komen.
