Niets beheerst de Duitse media de afgelopen weken zozeer als het vluchtelingendebat. Het leidde zelfs tot een emotioneel moment tijdens het ZDF-journaal. Daar tegenover staan de mishandelingen en brandstichtingen gericht tegen asielzoekers. Protestmarsen tegen migranten in Tröglitz en Freital trokken de meeste aandacht.
Sinds midden vorige week staat Berlijn in de belangstelling. De rijen voor het kantoor waar nieuw aangekomen vluchtelingen zich moeten laten registreren groeiden en groeiden. De hitte werd voor veel mensen ondragelijk, veel gezinnen moeten in het parkje voor het kantoor overnachten.
Vrijwilligers, kerken en buurtbewoners kwamen flessen water brengen voor de wachtenden die soms onbeschut temperaturen tot 40 graden Celsius moesten verduren. De rijen zijn ontstaan doordat Berlijn juist heeft bezuinigd op ambtenaren tegenover een grotere toestroom van vluchtelingen.
Vluchteling in huis
Vertegenwoordigers van verschillende initiatieven vertellen vrijdag tijdens een persgesprek met buitenlandse journalisten over de problemen waar zij tegenaan lopen. Mareike Geiling richtte samen met haar huisgenoten een jaar geleden ‘Flüchtlinge Willkommen‘ op, een website waarbij asielzoekers een kamer kunnen vinden bij studenten, alleenstaanden of gezinnen. “We hebben geen vluchtelingenprobleem, maar een huizenprobleem.”
Het platform ontdekte dat wanneer je een vluchteling in huis neemt, de Duitse regering een compensatie betaalt. Sindsdien heeft een team van vrijwilligers al 70 asielzoekers bij mensen thuis ondergebracht door heel Duitsland. “Dat is in studentenhuizen en normale gezinnen tot aan senioren en alleenstaanden.” Volgens haar integreren vluchtelingen veel beter wanneer ze bij iemand thuis wonen.
Chaos in Berlijn. Vluchtelingen wachten dagenlang in het park tegenover het registratiekantoor.
Officieel heeft de Duitse regering dergelijke taken overgedragen aan kerkelijke organisaties die daar voor betaald worden. Inmiddels sturen deze instanties iedereen door naar ‘Flüchtlinge Willkommen‘. “Zij kunnen het niet meer aan, en wij zijn nu bezig om een overheidstaak gratis uit te voeren. Dat is eigenlijk niet zoals het moet gaan.”
Aan het werk
Emily Kuck van Arrivo Berlin worstelt ook dagelijks met de Duitse bureaucratie. Als pilotproject van een lokale politicus probeert het initiatief asielzoekers aan een stage of baan te helpen. “Het is sinds afgelopen november wettelijk mogelijk voor vluchtelingen om eerder aan het werk te kunnen. Maar niemand ging er daadwerkelijk mee aan de slag. Daarom is onze organisatie eind vorig jaar opgericht.”
Samen met asielzoekers en gewapend met stapels papieren struint ze Berlijnse ambtelijke instanties af om mensen aan het werk te krijgen. “Dit zou een win-winsituatie moeten zijn. Veel bedrijven hebben dringend stagiaires of werknemers nodig, en vluchtelingen staan vaak te springen om hun handen uit de mouwen te steken. En ondanks dat we problemen aan twee kanten oplossen moeten we ontzettend onze best doen om iets gedaan te krijgen.”
Systeem functioneert niet
Er is inmiddels een compleet woud aan pilotprojecten ontstaan buiten de officiële instanties om. Dat is noodzakelijk, vertelt Kuck. “Wij laten zien wat er mis is met het Duitse systeem.” Want daar deugt weinig van, stelt ze. “In principe is alles geregeld in Duitsland. Alleen het functioneert niet.”
Kuck schetst een beeld van ambtenaren die niet op de hoogte zijn van regels. “Ik neem standaard kopietjes met geel gemarkeerde wetteksten mee.” Ze kent nu alle regeltjes naar eigen zeggen beter dan ambtenaren zelf. “En dan nog kom ik er nauwelijks doorheen. Wij moeten vechten met ambtenaren om iets goeds voor elkaar te krijgen.”
Sinds maandag zijn vrijwilligers de overvraagde Berlijnse ambtenaren te hulp geschoten en helpen bij het wegwerken van de rijen. Een flink aantal organisaties probeert op eigen wijze te hulp te schieten.
Duitslandnieuws over migratie
- Asielzoekersdebat doet emoties hoog oplopen in Duitsland »
- Ondanks Pegida willen Oost-Duitse deelstaten extra migranten »
- Migrantenstroom levert Duitsland miljarden op »
- Niemand wil nog in Duitsland investeren door vergrijzing »
- Hoe Duitsland totaal anders naar de toestroom van buitenlanders kijkt dan Nederland »
