Waar gaat het om bij de solidariteitsbelasting, of zoals de Duitser hem bijna liefkozend noemen, ‘de Soli‘? Het is een belasting die in 1991 werd ingevoerd als steuntje in de rug voor de overheid die heel veel geld moest uitgegeven voor de wederopbouw voor Oost-Duitsland. Vele honderden miljarden werden daar in geïnvesteerd.
Sterkste schouders
Het goede van de belasting is dat hij geholpen heeft de staatsschuld laag te houden, terwijl tegelijk Oost-Duitsland richting het niveau van het westen werd getrokken. Positief is ook de dat het een belasting is waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Dat geldt voor alle Duitsers, want ook de Oost-Duitsers moeten hem betalen.
De belasting wordt geheven op alle inkomens van bedrijven en burgers in de vorm van een opslag, eerst 7,5%, later 5,5%. Iemand die normaal gesproken 100 euro belasting zou hebben betaald, betaalt nu dus 105,50 euro. Bij iemand die 1.000 euro zou hebben betaald, bedraagt de opslag 55 euro, enzovoorts.
Geen nut
Wat is er nou gek aan? Feitelijk heeft de belasting zijn nut allang verloren. De link met Oost-Duitsland is verdwenen. De heffing bestaat nog wel maar zijn oorspronkelijke doelstelling niet meer. De inkomsten verdwijnen feitelijk gewoon in de staatskas. De enige reden dat de belasting nog bestaat, is dat de Duitse overheid het geld niet kan missen. Maar de term Soli slaat dus nergens meer op.
Veel specialisten stellen daarom voor de Soli af te schaffen en in plaats daarvan andere belastingtarieven iets te verhogen. Dat maakt het systeem iets eenvoudiger.
Er zijn echter ook mensen die vinden dat de belasting moet worden behouden. Er is altijd wel ergens in de Bondsrepubliek solidariteit of gewoon extra geld nodig. Zo is er nu bijvoorbeeld veel mis met de infrastructuur in het dichtbevolkte Ruhrgebied.
Maurits Kuypers pleit voor een Soli voor vluchtelingen.
Ik zou nog een stap verder willen gaan. Zou de Soli niet een prachtig instrument zijn voor Europa? En dan bedoel ik nog niet eens zozeer als potje voor de Grieken, Italianen of Bulgaren, maar voor mensen die het nog veel meer nodig hebben, al diegenen die hun land hebben moeten ontvluchten onder verschrikkelijke omstandigheden.
Stel nou dat we met zijn allen een paar procent meer belasting betalen en dat geld in een grote pot stoppen. Daarmee moeten toch minstens enkele tientallen miljarden op kunnen halen voor alle ontheemden in de wereld.
Utopie of alternatief
Wat je met dat geld niet allemaal kan doen. Ok, we willen de vluchtelingen blijkbaar niet in ons eigen land hebben, maar we willen ze ook niet laten verrotten in boten op de Middellandse Zee. Waarom dan geen geld investeren in een, of meerdere, echte steden voor vluchtelingen. Met scholen en winkeltjes, een bank, een ziekenhuis. sportvelden. Een gemeenschap waar enigszins normaal te leven valt.
Je zou zelfs kunnen denken aan een soort stadstaten, met een eigen democratisch gekozen regering. Dat lijkt mij nou mooi.
Het zal wel een utopie blijven omdat veel mensen niet willen meebetalen. Mocht dat zo zijn dan hebben de Duitsers trouwens nog een aardig alternatief, de Kirchensteuer, ook een opslag die iedereen betaalt die lid is van een bepaalde kerk. In Duitsland zijn er (ondanks alle schandalen in katholieke kerk) ongelofelijk veel mensen die deze belasting betalen. Ik vind een vrijwillige soli voor vluchtelingen persoonlijk sympathieker.
Maurits Kuypers is macro-econoom en werkt als journalist in Berlijn.
Meer columns van Maurits Kuypers op Duitslandnieuws:
- Ontslaggolf dreigt in Duitse bankensector »
- Vertrek Hans-Olaf Henkel kan AfD in tweeën scheuren »
- Nederlandse bedrijven succesvoller door samenwerking »
- Het demografische dilemma van Duitsland »
- De crisis? Allemaal de schuld van Nederland »
