Daar hoorde ik het weer, het ‘k-woord’. Ik kromp ineen. Ditmaal was het iemand die naast me zat: ‘kut’, riep hij kwaad, toen de mededeling kwam dat de trein vanaf hier niet verder zou rijden. Dit grove woord voor ‘vagina’ wordt in Duitsland soms ook wel eens als scheldwoord gebruikt, maar uitsluitend om vrouwen te beledigen. ‘Fotze‘ geldt als vulgair, kleinerend en minachtend.
In Nederland hoort vloeken met geslachtsdelen tot de alledaagse taalgebruik, in Duitsland kies je eerder voor termen op het gebied van ‘poep en achterste’. Wat in Nederland ‘kutweer’ is, noem je in het Duits ‘Mistwetter‘. Een ‘klootzak’ is een ‘Scheißtyp‘. Ziektes wens je de ander in Duitsland maar heel zelden toe en een tegenhanger voor ‘kankerwijf’ ben ik op de hele wereld nog niet tegengekomen.
Minder taboes
Ik doe op dit moment mee aan een journalistenuitwisseling en ik werk via een stipendium van het IJP bij het NRC Handelsblad in Amsterdam en Den Haag. In Nederland zijn er überhaupt minder taboes dan in Duitsland, zo komt het me voor. En de taal is hier een stuk duidelijker.
Angela Merkel en Mark Rutte, ze kiezen hun woorden anders.
Bij de Duitse bondskanselier Angela Merkel moeten zelfs ervaren journalisten van de politieke redactie goed luisteren om het nieuws uit haar toespraak te destilleren. Zij spreekt zinnen uit als: “Alles, wat nog niet geweest is, is toekomst, wanneer het dat op dit moment niet al is.”
De Nederlandse premier Mark Rutte pakt dat anders aan, zo merkte ik op mijn eerste dag in Den Haag. “Nederlandse jihadgangers kunnen beter in Irak of Syrië sneuvelen dan dat ze terugkeren naar Nederland.” Dat begrijpt iedereen.
Horrorscenario’s
Duidelijke taal hoor je in Nederland zelfs bij de waterschappen. Voor de verkiezingen in maart probeerden ze met horrorscenario’s de opkomst te vergroten. Zo kwam Waterschap Rivierenland met de slogan ‘Zwemmen of stemmen’. Logo van deze campagne was een reddingsboei en een poster met daarop een klein blond meisje met bloemen in de hand en laarzen aan haar voeten. Achter haar doemen enorme golven op. Waterschap Rijnland speculeert op haar posters er over of steden als Haarlem bij windkracht 21 nog droog blijven.
Een kleine minderheid in Nederland heeft liever wat minder expliciet taalgebruik. In enkele gemeenten hebben streng-christelijke partijen een vloekverbod ingevoerd om daarmee het gebruik van grove taal in te perken. Toch is het in de meeste gevallen onmogelijk om de scheldende Nederlanders te bestraffen. Want zelfs wie vloekt, heeft recht op ‘vrijheid van meningsuiting’.
Mey Dudin is freelance journalist voor onder meer het Duitse persbureau dpa.
Het Journalistenstipendium Duitsland-Nederland (JDN, Den Haag) nodigt samen met de Internationale Journalisten-Programme (IJP, Berlijn) Nederlandse journalisten uit om twee maanden bij een Duits medium te werken. De komende maanden schrijven ook andere deelnemers over hun ervaringen in Duitsland en Nederland.
Blogs van de journalistenuitwisseling op Duitslandnieuws
- Jetteke van Wijk: de nieuwe burgemeester van Berlijn »
- Franka Hummels: Op mijn eerste dag zei ik ‘du’ tegen de ambassadeur »
