Door de ridderzaal van kasteel De Berckt in Baarlo ligt een lange slang van geplastificeerde kaartjes. Met Laura Will, die bij Rundfunk Berlin Brandenburg werkt, loop ik er geconcentreerd langs. Op elk kaartje staan twee woorden, die het zelfde zijn of heel veel op elkaar lijken. In voorzichtig Duits leg ik uit wat het Nederlandse woord betekent. Laura geeft in staccato-Nederlands toelichting op de Duitse betekenis.
Valse vrienden
Ze gaat de komende twee maanden de redactie van de NOS versterken. Vandaag is pas de achtste dag dat ze Nederlands leert. Maar ze weet dankzij dit spel met ‘valse vrienden’ wel, dat ze beter niet kan zeggen dat ze goed met haar collega’s kan klaarkomen. En ik verneem dat ik er beter aan doe mijn aanstaande collega’s bij de Thüringer Allgemeine niet te vertellen dat ik me graag ‘nuttig’ wil maken.
. In mijn ojee-taalboekje pagina’s Duits-Nederlands, Nederlands-Duits en nu dankzij @wierdduk ook gewoon Nederlands. pic.twitter.com/WvlaJkzOTJ
— Franka Hummels (@frankahummels) March 10, 2015
Deze week ging de 21e jaargang van het Duits-Nederlandse journalistenstipendium van start, met als altijd de bedoeling om te zorgen dat de buurlanden net wat minder vreemd voor elkaar worden. Behalve Laura en ik, laten nog vier anderen voor twee maanden haard en huis achter om in een andere cultuur en taal mee te werken. Jesse Pinster is net als ik in Erfurt gestationeerd, hij maakt radio bij de Mitteldeutsche Rundfunk, net als thuis bij BNR. Lieke van den Krommenacker verruilt het Dagblad van het Noorden voor Der Tagesspiegel in Berlijn. Jet van Wijk gaat van Trouw naar de Berliner Zeitung, en Mey Dudin verlaat persbureau dpa tijdelijk voor NRC Handelsblad.
Thüringen
De Thüringer Allgemeine (TA) in Erfurt. Daar wilde ik natuurlijk al werken sinds ik zes was. Grapje. Ik geef grif toe dat ik er tot voor kort zelfs nog nooit van gehoord had. Maar toen ik vernam dat Johanna Schneegass – die de plaatsingen verzorgt – dit voor mij in petto had, was ik wel blij.
Ik ben zeer geinteresseerd in postcommunistische transitie. Mijn werk richt zich daarbij vooral op de voormalige Sovjet-Unie, Wit-Rusland voorop. Maar graag zou ik ook zien hoe die overgang in Oost-Duitsland heeft plaatsgevonden, en nog steeds plaatsvindt. De TA is daarvoor ideaal. Tot 1990 heette ‘ie ‘Das Volk‘, een partijkrant. En Thüringen is ook zo interessant dat ik er haast van ga juichen. Deze deelstaat heeft een rood-rood-groene regering, met daarin dus ook de opvolgers van de DDR-partij SED.
‘Du’ zeggen tegen de ambassadeur
Ter voorbereiding streken alle stipendiaten een week neer in Baarlo, waar we taalles kregen tot we sterretjes zagen. Maar het was leuk en nuttig (Nederlandse betekenis) en konden goed met elkaar klaarkomen (Duitse betekenis). We leerden van elkaar, we spraken in onze doeltaal, verbeterden de fouten die anderen in onze moedertaal maakten, leerden jargon en der des dem den. Daarna was ons zestal in Den Haag, waar we tijdens een kort seminar ingingen op het Duitse en het Nederlandse medialandschap, maar vooral op wat we tijdens de uitwisseling kunnen leren en bijdragen.
Van mij werd ook een bijdrage verwacht. Ik zei dat ik dat niet goed durfde in het Duits. ‘Het mag ook in het Oekraïens’ zei mijn collega.
— Franka Hummels (@frankahummels) March 10, 2015
We zijn namelijk geen stagiairs. We hebben ruime journalistieke ervaring. Alleen niet in ons gastland, in de taal van ons gastland. Voor mij was dat een van de belangrijkste drijfveren om voor dit stipendium te solliciteren. Ik ben voor mijn werk al jaren veel in het buitenland. Maar dan beschrijf ik dat voor Nederlanders, met een Nederlandse blik. Ik word daarmee nooit een onderdeel van die andere cultuur. Nu, nu ik in Erfurt ben, als het goed is wel. En ik kan u zeggen, het cultuurverschil is er een om u tegen te zeggen.
Op mijn eerste werkdag in Duitsland, zei ik ‘du’ tegen de Oekraïense ambassadeur. Gelukkig merkte ik het meteen, en beriep ik me verontschuldigend op mijn Nederlanderschap. Ja, ik heb nog veel te leren. Ik verheug me erop.
Franka Hummels is freelance journalist en auteur.
Het Journalistenstipendium Duitsland-Nederland (JDN, Den Haag) nodigt samen met de Internationale Journalisten-Programme (IJP, Berlijn) Nederlandse journalisten uit om twee maanden bij een Duits medium te werken. De komende maanden schrijven ook andere deelnemers over hun ervaringen in Duitsland en Nederland.
Duitslandnieuws over de Duitse taal
- NL-DE woordenboek dat de weg kent in het juridische en economische woud »
- Trending in Duitsland: Grappen maken over Beierse taalpolitie met #YallaCSU »
- Maria Stratemeier – ‘voor’ in het Duits: vor, für, bevor? »
- Laatste kans voor Duitse taal in Nederlands middelbaar beroepsonderwijs »
- Maria Stratemeier – Valse vrienden: hoe je een container verleidt »
