Op dit moment lijkt nog weinig op een hergeboorte van de Duitse liberalen te wijzen. Van de blingbling-uitslag van 2009, toen de FDP 14,6% van de stemmen haalde, is niets meer over. Na het debacle bij de verkiezingen in 2013 is de partij alleen maar verder weggezakt en is nu met 2% klinisch dood.
En dat mag zo blijven, vinden veel Duitse commentatoren. Er is immers met de AfD een uitstekend alternatief op rechts voor de bleke moedeloze FDP die alleen nog de belangen van een klein groepje rijken en grote bedrijven vertegenwoordigt.
AfD is geen liberaal alternatief
Het is een mening die ik niet deel. Allereerst is de AfD (Alternative für Deutschland) geen liberale partij. Integendeel deze partij is ultraconservatief, zo zien ze zichzelf ook. Het is geen liberaal alternatief, maar een alternatief voor de CDU/CSU van Merkel die in de ogen van de AfD’ers te ver van zijn christelijke roots is afgedreven.
Als het aan AfD-partijleider Bernd Lucke ligt, wordt Duitsland een aartsconservatief christelijk bolwerk, dat zich grotendeels terugtrekt van het politieke wereldtoneel, de grenzen dichtgooit voor niet-Europese immigranten, zijn kinderen naar de kostschool stuurt en vrouwen veroordeelt tot een half leven van baren.
Veel van wat de AfD wil staat haaks op het liberale gedachtegoed dat in Duitsland een lange traditie heeft. De opkomst van de AfD was te verwachten, en komt sterk overeen met gelijksoortige partijen in andere Europese landen, maar dat wil nog niet zeggen dat de FDP heeft uitgediend. Ik zou bijna zeggen het tegendeel is waar. Met de opkomst van de PVV in Nederland is er toch ook nog behoefte aan de VVD en D66?
Veel overtuigingskracht nodig
Duidelijk is wel dat het een moeilijke strijd wordt om de kiezer terug te winnen. De regeringsperiode 2009-2013 was dermate zwak dat daar veel overtuigingskracht voor nodig is. Hoeveel, bleek afgelopen week wel uit de spottende commentaren deze week op twitter naar aanleiding van de traditionele ‘Driekoningen-bijeenkomst’ in Stuttgart.
FDP-leider in Hamburg Katja Suding staat symbool voor het frissere gezicht dat de liberalen willen tonen.
De FDP werd van alle kanten weggehoond vanwege de nieuwe partijkleuren die het in Stuttgart presenteerde: magenta-roze moet naast geel en blauw ‘meer warmte’ uitstralen. Klinkt als een wanhoopsdaad, zo was de algemene mening op twitter.
Veel minder aandacht was er voor de grote opkomst en saamhorigheid onder de ruim duizend aanwezigen liberalen in de zaal. Onder hen geen gevoel van ‘Weltuntergang’, maar een van ‘Yes We Can‘.
Kleur
Relatief weinig aandacht op Twitter was er ook voor de sterke toespraak van partijvoorzitter Christian Lindner die langzaam maar zeker ook inhoudelijk zijn partij weer kleur geeft, deels met een klassiek liberaal geluid zoals minder belastingen en bureaucratie, deels met een krachtig ‘Ja’ tegen Europa en ‘Nee’ tegen islamfobie en een steeds meer naar binnen gekeerde blik.
Zoals gezegd, de FDP staat in de peilingen op slechts 2%. Voor herstel is nog een lange weg te gaan. Maar waar hoop is, is een weg. Ik denk dat de Freie Demokratische Partei dit jaar voorzichtig begint aan zijn comeback.
Maurits Kuypers is macro-econoom en werkt als journalist in Berlijn.
Meer columns van Maurits Kuypers op Duitslandnieuws:
- Gaat Duitsland in 2015 eindelijk investeren?
- Duitsland moet vooral geld steken in kleinere projecten »
- Duitsland zit op hete kolen »
- Duitsland gaat ten onder aan regionalisme »
- Begrijp wel waarom ze in Beieren graag tol willen heffen »
