Hoe ben je in Berlijn verzeild geraakt?
Ik had in de jaren ’80 in Wellerlooi (bij Venlo) een groothandel in planten en reed door heel Europa. Er waren ook maar weinig mensen die de DDR in durfden te rijden op weg naar Berlijn. Ik niet. Ik ken geen angst. Het was niet zonder risico natuurlijk. Zo controleerde de douane of ik alles wel verkocht had. Toen een West-Berlijnse afnemer ineens zonder geld zat om mij te betalen, heb ik mijn vrachtwagen maar bij een markt geparkeerd en ben zo vanuit de oplader gaan verkopen. Ik moest wel, want anders was ik failliet gegaan. Door steeds op krediet bij de veiling te kopen heb ik zo stukje bij beetje mijn schuld weten terug te betalen. Begin jaren tachtig heb ik toen maar mijn eigen tuincentrum in Berlijn geopend. Dat was op het terrein van het S-Bahn-station bij het Olympiastadion. De trein reed destijds toch niet. Daar was een plantenmarkt die niet echt liep. Dat wilde ik wel even veranderen.
Ging dat?
Het ging fantastisch! Mijn concept sloeg aan. Ik verkoop alleen dingen die echt met de tuin te maken hebben. En het moet er keurig uitzien. Bij mij geen rotzooi! We voelden ons welkom als bedrijf en we draaiden meteen een goede omzet. Na een paar jaar vroeg ik mijn boekhouder; moeten we niet een keer belasting betalen? Want in Nederland was ik gewend meer dan de helft naar de fiscus te dragen. Mijn boekhouder zei; je hebt al betaald! Waarop ik zei: dat méén je niet!
Hoefde je zo weinig belasting te betalen?
Nauwelijks! Er gold toen de zogenaamde Berlin Begünstigung. Dus van die belasting merkte ik niet zo veel. Ik ben toen meteen met mijn smerige laarzen nog aan naar de Salzufer gegaan om een dikke Benz aan te schaffen. Die mevrouw achter de balie keek naar mijn laarzen en zei: ‘de tweedehandsjes verkopen we alleen in Reinickendorf‘. Ik riep: nee, ik wil de dikste auto uit Stuttgart hebben! Als je zo hard werkt, mag je jezelf ook wel eens wat gunnen, nietwaar?
De handel liep dus goed?
Ja, ik kon mijn groothandel in Nederland helemaal opgeven. Mijn tuincentrum heette toen ‘Abholzentrum am Olympiastadium‘. Maar je weet hoe dat gaat. Er kwamen vooral vrouwen inkopen doen, en als verkoper flirt je natuurlijk een beetje om de gunst. Al snel vertelden ze het ook aan hun vriendinnen en de buurvrouw. Ze zeiden; we gaan naar de ‘Holländer‘. Het werd een begrip. Toen heb ik de zaak ook maar zo genoemd.
En na de val van de Muur werd alles nog beter?
Nee, juist niet. De belasting schoot ineens omhoog, er kwamen allerlei toeslagen bij. De brutolonen die ik uitbetaalde aan mijn jongens waren eerst netto bijna gelijk, toen niet meer. We moesten toen ineens wel even terugschakelen en zelfs de prijzen wat verhogen. Maar uiteindelijk is alles goedgekomen. Rond Berlijn heb je veel volkstuintjes, mensen kopen hun spullen graag bij ons. We hebben kort daarna ook in Oost-Berlijn een vestiging geopend, bij Treptow.
Hoe heb je de val van de Muur zelf beleefd?
Dat was heel emotioneel toen. Ik ben gelijk in de auto gesprongen om te gaan kijken bij de Bornholmerstraße, waar de eerste mensen de grens over konden steken. Je merkte meteen hoeveel impact dat had. Ik heb nog nooit zoveel blije mensen bij elkaar gezien.
Je woont nu zelf op een boerderij in Saksen-Anhalt. Je hoort de verhalen; vergrijzing, leegloop, racisme. Hoe erg is het gesteld met de voormalige DDR?
Ik zie in de naburige stadjes veel jonge gezinnen. De boeren om mij heen werken dag en nacht. Echte ondernemers. Stil is het hier wel, ik schrik er bij wijze van spreken van als er een auto voorbij komt rijden. Het is een mooie plek om oud te worden. Stokoud. Er zijn hier nauwelijks buitenlanders, dus van racisme merk ik niets. Misschien verandert dat wanneer hier asielzoekers worden geplaatst.
Kom je nog wel in Berlijn?
Ja, regelmatig. In het voorjaar vragen mijn kinderen altijd of ik kom helpen als het druk is. Maar ik ben vooral erg dankbaar voor de manier waarop mijn kinderen de boel voortzetten. Ze doen het geweldig.
Duitslandnieuws over de DDR
- Deze DDR-producten hebben de val van de Muur wel overleefd »
- Welke deelstaten in Duitsland het meest vergrijzen »
- Hoe Oost-Duitsland er 25 jaar na de val van de Muur economisch bij staat »
- Berlijnse verhuisgigant Klaus Zapf overleden: miljonair die er uit zag als zwerver »
- Ikea, Aldi en Volkswagen lieten onderdelen maken door DDR-dwangarbeiders »
