De haven van Hamburg groeit. In 2014 zal de haven meer dan 142 miljoen ton aan goederen verwerken, een groei van bijna 7% in vergelijking met het jaar ervoor, schrijft ondernemersvereniging Hafen Hamburg. Maar er loert een aantal gevaren die de groei kunnen stoppen, opgesomd door WirtschaftsWoche.
1. Rusland-crisis
Met ongeveer 718.000 containers per jaar is Rusland na China de belangrijkste handelspartner voor de haven van Hamburg. Daarom treffen het Russische handelsembargo en de Europese sancties Hamburg hard. De haven wist de daling van 3,8% minder containers op te vangen door meer zaken te doen met China en India. Maar in hoeverre dit een duurzame oplossing is, wordt betwijfeld in de Noord-Duitse stad.
2. Ondiepe en smalle Elbe
Schepen kunnen alleen via de Elbe de Hamburgse haven bereiken. Maar de rivier is te nauw voor de grootste containerschepen die de haven slechts sporadisch kunnen bereiken. Hamburg wil de rivier wil uitdiepen en verbreden, maar ligt hierover al decennia in de clinch met milieuorganisaties die vinden dat een dergelijke ingreep een aanslag is op de natuur. De rechters hebben voorlopig het besluit hierover voor zich uitgeschoven in afwachten van een beslissing in Brussel.
Een containerschip vaart over de Elbe vlakbij Hamburg.
Zonder de verdieping verliest Hamburg het rap van andere steden, vrezen de havenbedrijven. Vooral de Chinezen zullen dan eerder uitwijken naar Antwerpen of Rotterdam. Ondanks alle vertraging is men in Hamburg er tamelijk zeker van dat het uitdiepen door kan gaan. Ze baseren hun vertrouwen op positieve signalen uit Brussel. Maar experts verwachten dat zelfs wanneer alles naar wens verloopt het baggeren niet eerder dan 2016 kan beginnen. In de tussentijd kunnen containerbedrijven op zoek gaan naar goedkopere alternatieven.
3. Schepen worden steeds groter
Door de financiële crisis zijn de marges bij de rederijen gekrompen. Om kosten te besparen schaffen ze steeds grotere schepen aan. Deze zijn zo groot dat wanneer ze over de Elbe varen, de rest van het scheepsverkeer bijna wordt lamgelegd. De laatste keer dat de Elbe werd uitgediept was in de jaren negentig. Toen werd rekening gehouden met schepen die ongeveer half zo groot zijn als de huidige reuzen die tot 18.000 containers kunnen vervoeren. Deze schepen kunnen door hun diepgang alleen door het midden varen, zodat ze elkaar niet kunnen passeren.
4. File naar de haven
Vrachtwagens in de file voor de terminal.
En wanneer er dan een gigant aanmeert, gaat het het alsnog mis zoals afgelopen juni. Bij het lossen van het schip ontstond er een file richting het achterland die meerdere dagen aanhield. Vrachtwagens moesten in plaats van 5 nu bijna 14 uur wachten bij de terminals. De reden volgens het havenbedrijf was dat twee megaschepen tegelijk lagen afgemeerd. Er was domweg onvoldoende mankracht om de schepen snel te lossen.
5. Overal wegwerkzaamheden
Rond Hamburg wordt op meerdere plekken tegelijk gewerkt aan aan de belangrijkste verkeersaders, waardoor vrachtwagens de haven slecht kunnen bereiken.
6. Sterke concurrentie
Rotterdam opende vorig jaar al de Tweede Maasvlakte waar megaschepen makkelijker kunnen komen.
Daarnaast zit de concurrentie niet stil. Vooral de andere havens aan de Noordzee zoals Bremen, Rotterdam en Antwerpen. Hoewel Rotterdam en Bremen ligt krompen en Hamburg vorig jaar 6,2% meer oversloeg, kan de stad niet achterover leunen. Rotterdam is nog altijd drie keer zo groot als Hamburg. Bovendien opende Rotterdam vorig jaar de Tweede Maasvlakte, waar de grootste containerschepen zonder problemen kunnen afmeren. Ook in de beeldvorming doet Rotterdam het veel beter. Deze maand deed één van de grootste cruiseschepen ter wereld de Oasis of the Seas de Nederlandse haven aan.
7. Nieuwe kapers op de kust
Vanuit eigen land komt er bovendien concurrentie waar ook de megaschepen kunnen afmeren, onafhankelijk van het getij. Hoewel de Jade-Weser-Port tot nog toe erg weinig succes heeft, kan daar snel verandering in komen. De twee grootste rederijen ter wereld Maersk en MSC fuseren in 2M, ze hebben plannen om meer gebruik te gaan maken van de nieuwe haven.
8. Noord-Oostzeekanaal kan ook opknapbeurt gebruiken
Ook aan het Noord-Oostzeekanaal moet veel gebeuren.
De Elbe is niet de enige vaarweg die belangrijk is voor Hamburg: via het Noord-Oostzeekanaal komen de schepen uit Rusland. Maar ook dit kanaal is te smal en enkele sluizen staan op instorten. In 2013 was het kanaal daardoor al eens 18 dagen gestremd; de sluizen waren kapot, of de sluiswachters staakten. Daardoor voeren er 11% minder schepen door het kanaal. In april werd bekend dat voor 2020 het kanaal moet worden verbreed en dat er een extra sluis gebouwd wordt.
9. Wereldeconomie
Uiteindelijk hangt voor Hamburg net als bij de containerbedrijven alles van de wereldeconomie af. Na de crisisjaren zijn de meeste economieën weliswaar gestabiliseerd, maar gooien nu politieke crisis roet in het eten. Belangrijke markten als China en India groeien niet meer zo hard als voorheen, waarmee ook de groeimogelijkheden voor Hamburg beperkter worden.
Duitslandnieuws over Hamburg
- Chinezen slaan Hamburgse haven over als Elbe niet dieper wordt »
- Helse klus voor nieuwe Nederlandse topman Habben Jansen bij Hapag-Lloyd »
- Fusie rederijen Hapag-Lloyd en CSAV geen bedreiging voor haven van Rotterdam »
- Ondiepe Elbe houdt haven Hamburg achter Rotterdam en Antwerpen »
- Rotterdamse haven ziet Duitse concurrent Wilhemshaven zwaar ondermaats presteren »
