Ik weet niet hoe vaak Angela Merkel de afgelopen jaren het woord ‘Energiewende’ in de mond heeft genomen, maar het moet duizenden keren zijn geweest.
De doelstellingen van de Duitse regering zijn ambitieus. In 2020 moet meer dan 35% van de stroomvoorziening ‘groen’ zijn, in 2030 zelfs 50%. Klinkt natuurlijk allemaal fantastisch op een moment dat de Verenigde Naties in New York de noodklok luiden over klimaatveranderingen en het smelten van de ijskappen. Maar hoe groen is Merkel ècht? Was haar tripje naar de Noordpool een paar jaar geleden een publiciteitsstunt of gemeend?
Groene Merkel
De realiteit is dat Merkel lang niet zo groen is als haar bijnaam van ‘klimaatkanselier’ doet vermoeden. Neem het besluit om te stoppen met kernenergie. Voor Merkel was dat een beslissing die ze nam na de Fukushima-ramp onder druk van de publieke opinie omdat ze anders miljoenen stemmen had verloren. Niet omdat ze er voor de volle honderd procent achter stond.
Greenpeace voert actie in Berlijn.
Maar hoe zit het dan met al die zonnepanelen en windmolens die Duitsland rijk is? Dat heeft de oud-milieu-minister onder Helmut Kohl toch maar mooi voor elkaar gekregen. Klopt, maar ook hier geldt dat dit lang niet alleen haar verdienste is.
Economisch doel EEG
Het heeft veel met groene subsidies te maken. Als je naar de geschiedenis kijkt van de zogenoemde EEG-wetgeving, dan moet je concluderen dat deze wetgeving al ver voor Merkel aan de macht kwam (eind jaren negentig) is geïmplementeerd door de groen-rode regering van Gerhard Schröder. Daar komt nog bij dat deze EEG-wet in de eerste jaren zeker niet alleen bedoeld waren voor een verbetering van het milieu.
Het ‘Erneuerbare Energien Gesetz’ had ook een economisch doel. Het idee was om met hulp van deze subsidieregeling in een enorme groene (zonne-)energiesector op poten te zetten waarmee Duitsland de wereldmarkt zou veroveren. Helaas liep het anders. Veel van de vooral Oost-Duitse bedrijven uit de solar-industrie gingen failliet door de concurrentie uit China.
Weinig opgeschoten
Duitsland is een stuk groener geworden, maar economisch is het er weinig mee opgeschoten. Sterker, het bedrijfsleven en consumenten klagen steen en been over de hoge energiekosten. Voor Merkel alle reden om zo snel mogelijk af te willen van de regeling, hoe ideëel hij ook is.
Oxfam-activisten parodiëren Obama en Merkel.
Voor Merkel is het milieu namelijk maar een bijzaak, waar het ècht om draait is groei. Als dat betekent dat ze in Brussel moet vechten voor hogere CO2-grenswaarden voor Duitse auto’s dan doet ze dat. Als het steun voor vervuilende kolencentrales of bruinkolenmijnen betekent dan doet ze dat. Geen wonder dat Duitsland zoals het er nu naar uitziet de doelstellingen voor een lagere CO2-uitstoot lang niet zal halen – de verwachting is 12% meer in 2023 dan beloofd.
Niet groener dan Obama
Merkel is wat dat betreft net zo groen als Rutte, Obama of Xi Jinping. Niet dus. Alleen als ze ertoe gedwongen worden. Dat de Bondskanselier deze week in Berlijn een toespraak hield op de ‘Tag der Deutschen Industrie’ in plaats van op de klimaattop in New York is wat dat betreft een teken aan de wand. Het milieu is van ondergeschikt belang, zeker in deze tijden van zwakke Europese groei.
Maurits Kuypers is macro-econoom en werkt als journalist in Berlijn.
Meer columns van Maurits Kuypers op Duitslandnieuws:
- Niemand durft ingewikkelde Duitse belasting te veranderen »
- Er is nog hoop voor burgemeester ‘Wowi’ »
- Schrijnende armoede in rijk Duitsland »
- Berlijn is arm, sexy en bejaard »
- Looneis in Duitsland van meer dan 4% is niet overdreven »
