De Duitse rekenkamer bekritiseert de energiepolitiek onder bondskanselier Merkel in ongewoon harde woorden. Tot op de dag van vandaag heeft het Duitse kabinet ‘onvoldoende overzicht over de financiële consequenties van de Energiewende‘. De kosten drukken zwaar op het overheidsbudget. Inclusief alle stimuleringsprogramma’s is de regering ‘jaarlijks tientallen miljarden euro’s’ kwijt, zo staat in een nota dat deze maand is geschreven en waar Süddeutsche Zeitung woensdag de hand op heeft weten te leggen.
Volgens de rekenkamer zijn de taken te weinig opgesplitst. ‘Ministeries voeren maatregelen ongecoördineerd, inconsequent en deels dubbel door’, staat in het rapport.
De Duitse rekenkamer haalt ongekend hard uit naar de regering Merkel.
De rekenkamer is vooral kritisch op de zwart-gele coalitie, ofwel het tweede kabinet Merkel dat tussen 2009 en 2013 regeerde. In deze periode zijn er twee ingrijpende beslissingen genomen in de energiepolitiek. In 2010 werd nog besloten om kerncentrales langer open te houden, een jaar later ging het roer helemaal om. Na de kernramp in het Japanse Fukushima besloot het kabinet Merkel om op termijn alle kerncentrales te sluiten. Over beide beslissingen is de rekenkamer buitengewoon kritisch.
Verkeerde inschattingen
Zo waren in 2010 formeel zes ministeries betrokken bij de energiepolitiek. De meeste knopen werden op het ministerie van Milieu of van Economische Zaken doorgehakt. Omdat daar niet altijd voldoende expertise in huis was, leidde dit tot verkeerde inschattingen van de kosten, aldus de onderzoekers.
Toen een jaar later de politieke koers 180 graden verlegd werd, ging het niet veel beter, schrijft de rekenkamer. Onafhankelijk van elkaar gaven vier ministeries de opdracht om de energiepolitiek te evalueren. “Dit laat zien dat het kabinet geen overzicht had”, schrijft de rekenkamer. Een voorbeeld daarvan: zowel het ministerie van Economische Zaken als het ministerie van Milieu riepen een website in het leven met tips over energiebesparing.
Geen doelen gesteld
Het derde kabinet Merkel – nu met de SPD – probeert de stokkende Energiewende bij te sturen. Maar ook dat kan nog op weinig goedkeuring rekenen bij de onderzoekers. Zo zijn er bij de staat en deelstaten maar liefst 24 bestuurslagen die zich bezig houden met de Energiewende. “Dat maakt het wel erg lastig om een inhoudelijk afgestemd en doelgericht beleid uit te voeren”, zeggen de rekenaars.
De regering laat regelmatig het eigen beleid evalueren door onafhankelijke experts. “Vaak ontbreekt het aan duidelijke doelen, waaraan succes of mislukkingen zijn af te meten.”
Gabriel en Merkel zijn terug van vakantie. Woensdagmorgen was de eerste ministerraadsvergadering na het zomerreces.
De huidige regering probeert al te leren van de fouten uit het verleden, stelt een woordvoerder. Hij wijst er op dat de energiepolitiek grotendeels is ondergebracht onder minister Sigmar Gabriel van Economische Zaken. Maar hij kaatst de bal ook terug naar de rekenkamer en noemt het rapport enigszins ‘gechargeerd’. “De rekenkamer heeft niet het hele plaatje van de economische, sociale en milieu-aspecten voor ogen.”
Duitslandnieuws over de Energiewende
- Pokerspel om stroom: Duitse energiereuzen willen 49 centrales sluiten »
- Duitsers boerden goed met zonnepanelen, nu daalt het enthousiasme rap
- Nederlandse RWE-topman Peter Terium trekt van leer tegen Duitse regering »
- De Energiewende wordt hervormd: 6 winnaars en 6 verliezers »
- 10 Redenen waarom de Duitse Energiewende zo complex is »
