Bij de eerste slok koffie trekt een Nederlander op doorreis uit Polen naar Nederland kort een vies gezicht. “Het houdt niet over”, zegt hij tijdens een korte tussenstop bij een benzinestation langs de E30 ergens onder Berlijn. “Het is best prijzig ja. Ik heb geloof ik bijna 6 euro betaald voor twee kopjes koffie.”
- Luister naar de reportage van Derk Marseille op BNR Nieuwsradio »
In Duitsland is ophef ontstaan over de benzinestations langs de Autobahn naar aanleiding van de ZDF-documentaire van woensdagavond. Uit de reportage blijkt dat de Britse investeerder Guy Hands koopt met zijn bedrijf Terra Firma het Duitse Tank&Rast in 2004 voor 1,1 miljard euro. Daarmee heeft hij 90% van de Duitse Raststätten en benzinestations langs de Autobahn in handen. Voor moderniseringen haalt hij meer dan 2 miljard euro op uit Tank&Rast, waarmee hij de druk op de pachters van de benzinestations flink verhoogt. Het enige wat zij kunnen doen is de prijzen laten stijgen.
Duimschroeven aangedraaid
In de documentaire zegt de inmiddels failliete pachter Willy Habermayer dat hem de duimschroeven zo werden aangedraaid dat zijn duimen ‘begonnen te bloeden’. “De pacht onder Guy Hands werd zo hoog, het was niet meer op te brengen. Hij trok meteen alle winst uit het bedrijf. Wanneer hij weggaat, is er niets meer over. Dat is de duisterste vorm van kapitalisme.”
Die hoge pacht bezorgt veel ellende, bevestigt Herbert Quabach van de Vereinigung Deutscher Autohöfe tegenover Duitslandnieuws. Hij komt op voor de belangen van de benzinestations die niet direct aan de snelweg liggen. “Dat komt door die hoge pacht.” Volgens hem zijn daarvan de pachters de dupe die proberen te bezuinigen op hun personeel en via het verhogen van de prijzen van benzine, artikelen in de tankshop en in de wegrestaurants. “Uiteindelijk heeft de consument en de werknemer er ook last van.”
Als het zo doorgaat, voorziet Quabach een algeheel faillissement voor alle tankstations langs de Autobahn. Geen vrachtwagenchauffeur tankt er nog, die zie je terug aan onze pompen. Alleen toeristen blijven aan de Autobahn.” Maar het betekent nog niet het einde van de Raststätte, denkt hij. “Wanneer ze op omvallen staan gaat de regering ingrijpen. Dan wordt de boel van de ondergang gered op kosten van de belastingbetaler.”
Dat plichtsgevoel stamt volgens hem nog ‘uit de Adolf-tijd’. “Duitse benzinestations hebben net zo’n status als de Deutsche Post en de Deutsche Bahn. In de jaren dertig waren het oases op de woeste Duitse uitgestrekte pampa’s”, zegt hij lachend.
Geen Nederlander te bekennen
En er is nog iets aan de hand volgens Quabach. “Er is geen vrachtwagen met geel kenteken te vinden. De Duitse pomphouders zagen de Nederlandse truckers altijd graag komen. Die gaven nog wat uit, gedroegen zich en zorgden voor de nodige lol.” Die truckers zijn ingewisseld voor Oost-Europeanen. “Je ziet ’s nachts overvolle parkeerplaatsen waar chauffeurs kamperen. Ze parkeren tot op de vluchtstrook. En zij betalen zeker geen 70 cent om te plassen en kopen geen spullen in de tankshops. Dus daar heb je als pomphouder vooral last van.”
De branchevoorzitter denkt dat het is misgegaan bij de privatisering tien jaar geleden dat volgens hem op een verkeerde manier gebeurd is. Voorheen waren de Raststätten eigendom van de Duitse staat. Met de privatisering moest de kwaliteit om hoog. “Maar daarmee dus ook de prijzen. Die zijn de afgelopen 5 jaar wel met 30% gestegen. Vraag het de bezoekers maar die een kopje koffie hebben gekocht. Ze lopen lijkbleek of bloedrood de shop uit.”
Lol is er af
Veel pomphouders verkeren in financiële nood, zegt Quabach. ‘De Schraube massiv angedreht’. “En de nog goedlopende pompen worden gedwongen een paar slechtlopende Raststätten er bij te nemen.” De lol is er voor de meeste pomphouders wel van af, besluit hij. “Op de route tussen Venlo en Frankfurt is men zeer blij met de enkele Nederlandse caravan die komt tanken.”
