De verontwaardiging afgelopen jaar was in Duitsland groot toen de Verenigde Staten afgelopen jaar waagden kritiek te leveren op het grote Duitse handelsoverschot. Dat Brussel met een soortgelijke stelling kwam was minstens zo ongehoord. Het handelsoverschot zou niet teruggebracht moeten worden, omdat dit gepaard zou gaan met handelstekorten in andere EU-lidstaten, zo was steeds het antwoord uit Berlijn.
Ander geluid
Nu klinkt er vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken ineens een ander geluid. De binnenlandse vraag moet worden aangezwengeld, zo klinkt het uit Berlijn. “Net zoals de crisislanden moeten hervormen om hun situatie te verbeteren, hebben ook overschotlanden als Duitsland die plicht”, stelde de Duitse staatssecretaris voor Europese Zaken Michael Roth (SPD) afgelopen weekend tegenover persbureau dpa.
Roth leverde kritiek op de ‘groeiende Duitse lage lonensector’. “Hierdoor hebben we een unfair voordeel geschapen ten opzichte van onze partnerlanden. Dat moeten we herstellen.” Het verbeteren van de belalingsbalans door Europese landen is “niet alleen een opdracht voor de crisislanden, maar ook voor Duitsland.”
Opmerkelijke koerswijziging
De uitspraken zijn opmerkelijk, want de Duitse regering wilde tot nu toe van kritiek op het handelsoverschot niets weten. Vaak ging dat gepaard met het argument dat de kritiek vooral bestond uit jaloezie op het Duitse exportsucces. Roth stelde wel dat hij geenszins de export wil terugschroeven. Het doel moet volgens hem veelmeer zijn om de binnenlandse vraag te versterken. Het minimumloon dat in het laatste coalitie-akkoord is afgesproken is volgens Roth ‘een duidelijk teken’ in die richting.
De regeringspartijen willen de lage lonen aanpakken in Duitsland. Dat doen ze door het indammen van flex- en uitzendwerk, en investeringen in de infrastructuur. En dat zijn niet enkel sociaal-democratische ideeën, maar afspraken van de hele regering, zegt Roth. “Het zijn antwoorden uit de Grote Coalitie. Daarom heb ik er ook zoveel vertrouwen in dat we dit in wetten omzetten kunnen.”
Europapolitiek in SPD-handen
De uitlatingen van Roth laten ook zien dat het ministerie van Buitenlandse Zaken onder leiding van Frank-Walter Steinmeier (SPD) weer het centrum van de Duitse Europapolitiek wil zijn. Zijn voorganger Guido Westerwelle (FDP) liet deze taken vooral over aan bondskanselier Angela Merkel en het ministerie van Financiën van Wolfgang Schäuble (CDU).
