Ongeveer een jaar is voorbij gegaan, sinds Britse controleurs niet alleen rund maar ook illegaal paardenvlees in hamburgers en kant-en-klaargerechten in grote supermarkten vonden. Twee weken later beloofde eurocommissaris Tonio Borg van Volksgezondheid ‘alles te doen wat nodig is’. Er kwam een uitgebreid actieplan. Maar een jaar later is van die ambitieuze plannen nog weinig terecht gekomen, schrijft Spiegel Online.
- In maart 2013 zou het Food and Veterinary Office (FVO) van de Europese Commissie een bericht opstellen over hygiëne bij paardenvlees, dat tot nu toe nog niet te vinden is.
- Voor juni 2013 zouden voorstellen over hogere boetes en strictere regels voor voedselcontroles ingediend worden. Het is bij deze voorstellen gebleven.
- In de tweede helft van 2013 zou een protocol geschreven worden met daarin informatie en waarschuwingen die snel kon worden ingezet wanneer er een nieuw schandaal zou plaatsvinden. Het is bij dit idee gebleven.
- Om een tweede paardenvleesschandaal te voorkomen zou het aantal instanties dat een ‘paardenpaspoort’ mag verlenen worden uitgedund. Dat voornemen ligt in Brussel nog altijd op de stapel.
- In het najaar van 2013 wilde Brussel een stuk opstellen over regels om de herkomst van het vlees beter te kunnen achterhalen. In december verscheen het beleidsstuk, maar veel oplossingen stonden er nog niet in.
Nieuw schandaal kwestie van tijd
Slechts de aangekondigde Europa-wijde vlees-gentests werden in april 2013 doorgevoerd, waarna de resultaten bekend werden gemaakt. Daarna hield het alweer op. Wat betekent dat een jaar later een nieuw paardenvleesschandaal zomaar weer kan opduiken, zo vat Monique Goyens het volgens haar slechte beleid samen tegen Spiegel Online. Ze is de baas van de Europese consumentenorganisatie BEUC.
Richtlijnen uit Brussel falen op dit moment in elk opzicht. De Europese lidstaten moeten zelf voor de veiligheid van hun consumenten en de controle van de levensmiddelenketen zorgen. Tegelijkertijd bezuinigen veel landen op die controles. In Groot-Brittannië bijvoorbeeld zijn de controles net na de schandalen met meer dan 16% verminderd.
1,5 ambtenaar
In Brussel houdt precies 1,5 ambtenaar zich bezig met het bedrog met levensmiddelen. Nadat de budgetten afgelopen jaar gekort zijn, heeft deze 1,5 ambtenaar minder middelen om de fraude aan te pakken, zo klinkt het verontschuldigend. En juist zij moeten een ‘Food Fraud Team’ voor de lidstaten instellen. Tot nu toe zijn dat vier personen, er staat nog één vacature open.
Eind 2013 boog Brussel zich toch over het onderwerp en uit het beleidsstuk kwamen 3 scenario’s tevoorschijn. Een: alles blijft zoals het is. Twee: de producenten geven vrijwillig aan waar het vlees vandaan komt. Drie: een verplichte zegel waarmee na te gaan is waar het vlees vandaan komt. Optie 3 wordt lastig, zegt de EU. Want dat is wegens de lange voedselketen nauwelijks in te voeren. Het vlees zou er 15 tot 50% duurder van worden, en die rekening gaat naar de consument.
Hopen dat het niet nog eens gebeurt
Brussel wil nu dat de 28 lidstaten beter gaan samenwerken. Al tweemaal zijn de deelnemers in dit netwerk bijeen gekomen. Wegens gegevensbescherming zou het vooralsnog niet mogelijk zijn om een gemeenschappelijke databank op te zetten. Het Duitse ministerie van Economische Zaken zegt daarom maar te hopen dat ‘de zelfcontrole van bedrijven nieuwe schandalen voorkomt’.
Schandalen in Nederland
De nieuwe EU-maatregelen moeten – als er niets tussen komt – in 2016 van kracht zijn. Duidelijk is dat het met de vleesschandalen nog niet afgelopen is. Afgelopen december kwam een Nederlandse slachter in opspraak met zijn bedrijf net over de Duitse grens bij Bad Bentheim. Er zou bedorven vlees zijn gemixt door goed vlees, schreef Duitslandnieuws. De klokkenluiders werden ontslagen. Ook andere bedrijven kwamen onlangs in opspraak.
