We staan voor een nieuwe fase in de industrialisering van de wereld. Althans, als we de Duitsers mogen geloven, blogt Frank Gersdorf van het Financieele Dagblad.
Revoluties
Nadat de stoommachine vanaf het einde van de achttiende eeuw zware arbeid overnam, elektriciteit honderd jaar later lopende banden mogelijk maakte en met halfgeleiders rond 1970 productieprocessen voor het eerst werden geautomatiseerd, staat de wereld volgens het bedrijfsleven, onderzoeksinstellingen en de overheid in Duitsland nu aan de vooravond van een nieuwe revolutie. Er komt een productiemaatschappij waarin machines zo zijn geprogrammeerd dat zij zelf beslissingen nemen en waarin fabrieken zelf zorgen voor een optimum door realtime communicatie via internet met andere fabrieken, toeleveranciers en klanten. Personeel is in die wereld nog wel nodig, maar voor klussen als het schrijven van de computerprogramma’s voor de ‘superintelligente’ fabrieken.
Industrie 4.0
Duitsland heeft een nuchtere term verzonnen voor deze vierde industriële revolutie: Industrie 4.0. Voor het eerst viel het label bij de Hannover Messe drie jaar geleden. De regering omarmde het idee en nadien zijn er werkgroepen geweest die de visie hebben uitgewerkt. Het Leitmotiv bij de komende beursdagen in april, waarbij Nederland de bevoorrechte positie van ‘gastland’ geniet, is ‘Integrated Industry – NEXT STEPS’, wat dus ongeveer hetzelfde is als Industrie 4.0.
De toekomstvisie wordt in Duitsland met zoveel geweld gepusht, zoals met een overheidstoelage van € 200 mln en promotiefilmpjes, dat je bijna gelooft dat dit echt de toekomst is en dat wij in Nederland de boot missen.
Promotiefilmpje: Zukunftsprojekt Industrie 4.0
Hype waait over
Deutsche Bank zorgde echter onlangs al voor enige ontnuchtering. Hier een zin uit het vijftien pagina’s dikke rapport van de onderzoekers van de bank uit Frankfurt.
Nach dem für solche Themen typischen Hype und der anstehenden Desillusion dürfte es gut möglich sein, dass der Begriff Industrie 4.0 bereits in wenigen Jahren vergessen ist.
Om overigens hier direct op te laten volgen:
Die damit verbundene Idee wird sich allerdings weiter durchsetzen.
Klinkt plausibel. De hype waait over, maar de automatisering en de koppeling van productieprocessen via internet gaan onstuitbaar door.
4.0-koorts in Nederland
De Industrie 4.0-koorts heeft intussen ook Nederland bereikt. Op een en dezelfde dag, precies een week geleden, gingen er bij twee instellingen, in Zoetermeer en Den Haag, persberichten de deur uit met een gelijke strekking, van de metaalwerkgeversorganisatie FME en van de Noord-Nederlandse ontwikkelingsmaatschappij NOM. Niets wijst op een een centrale coördinatie is.
Dat Nederland technologisch achterloopt op Duitsland, is een gok, maar dat Nederland minder sterk nationaal clustert rond een centrale visie is een veilige conclusie.
Smart factory
Voor wie wil weten hoe een ‘smart factory’ draait, heeft de Duitse industrie samen met onderzoeksinstellingen proefopstellingen gebouwd in Kaiserlautern, Bremen en Dresden.
- Smart Factory KL, met onder meer Siemens en BASF als gangmakers. Om het simpel te houden is voor een zeepfabriek gekozen. (aanrader)
- Future Factory in Dresden van SAP.
- Een wat kariger project van BIBA van de universiteit in Bremen.
Frank Gersdorf is journalist van het Financieele Dagblad
