Steeds meer Duitse bedrijven worden via kortingen op de stroomprijs vrijgesteld om mee te betalen aan duurzame energie. Oorspronkelijk was de EEG (Erneuerbare Energien Gesetz) er voor bedoeld dat bedrijven juist bijdragen aan duurzame energie door iets meer voor energie te betalen. Veel bedrijven werden na klachten vrijgesteld van deze premie, omdat ze zeiden de stroomrekening niet meer te kunnen betalen. Vooral bedrijven die veel energie verbruiken, zoals uit de staalindustrie.
Ongeoorloofde steun
De Europese Unie stelt nu een onderzoek in naar de EEG-wet in Duitsland, en of hier geen sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Met name de staalindustrie vreest dat wanneer de vrijstelling zou verdwijnen, dit vele banen gaat kosten. Ook zijn ze er niet zo zeker van of Sigmar Gabriel (SPD) de baas van het nieuwe superministerie van Economische Zaken en Energie zich wel hard wil maken voor hen. Want Gabriel wil juist de overgang naar duurzame energie versnellen.
Behoud arbeidsplaatsen
Toch heeft Gabriel ook een andere agenda als het gaat om het behoud van arbeidsplaatsen. In de verkiezingscampagne hamerde hij er steeds op dat hij de energie-intensieve industrie als de chemie en staal niet ‘uit het land wel jagen’. Wel is de groep die nu profiteert van de vrijstelling te groot, volgens Gabriel. “Maar uitzonderingen op de EEG blijven nodig om de concurrentiepositie van Duitsland zeker te stellen”, zei hij woensdag in Berlijn. Daarvoor wil hij strijden bij de Europese Commissie.
Daarmee zit Gabriel op dezelfde lijn als Angela Merkel, die zich tijdens de regeringsverklaring gisteren al tegen verstrekkend ingrijpen van Brussel uitsprak. Volgens Gabriel zullen ook in 2014 de bestaande vrijstellingen overeind worden gehouden. Ook zou de industrie het bedrag eventueel niet met terugwerkende kracht alsnog moeten betalen. Dat zijn uitspraken die het bedrijfsleven graag hoort.
Te veel uitzonderingen
Maar de Europese Commissie denkt dat delen van de EEG-wet niet overeenstemmen met het Europese recht. Daarom kondigde Brussel woensdag een onderzoek aan tegen Duitsland. De kritiek bestaat vooral uit het feit dat steeds meer bedrijven onder de uitzonderingsregel vallen. Volgend jaar gaat het om 2800 ondernemingen, dat zijn er meer dan ooit. Zeker in vergelijking met 2011, toen ging het nog om 500 bedrijven.
Het gaat Brussel in principe niet om de winning van duurzame energie zelf. “De Commissie heeft vastgesteld dat dit in de pas loopt met de Europese richtlijnen”, staat in de verklaring van EU-commissaris Joaquín Almunia. “We concentreren ons alleen op de uitzonderingen die de Duitse industrie zou kunnen bevoordelen ten opzichte van andere Europese landen”, aldus de Spaanse eurocommissaris. Het onderzoek is in gang gezet nadat er in Brussel veel is geklaagd door andere landen over Duitsland.
Alsnog betalen
Voordat de Commissie met een uitslag komt, kan er een jaar voorbij gaan. Mocht Brussel onrechtmatigheden aantreffen, dan zouden Duitse bedrijven alsnog enorme bedragen moeten betalen, zo wordt gevreesd.
“Het gaat niet zo ver komen dat we alle bedrijven die nu profiteren het ineens zonder de vrijstelling moeten doen”, zegt eurocommissaris Günter Oettinger voor Energie tegen Handelsblatt als reactie op het EU-onderzoek. Volgens hem kunnen bedrijven in de toekomst nog steeds deels worden vrijgesteld, als er maar wel iets wordt gedaan om de CO2-uitstoot te verminderen.
Toch moeten Duitse bedrijven niet te vroeg juichen. Hoewel Berlijn al heeft aangekondigd om begin 2014 de EEG-wet aan te passen, schijnt dat Brussel nog niet voldoende tevreden te stellen. Het Duitse bedrijfsleven moet nu afwachten op welke manier Sigmar Gabriel deze kwestie concreet gaat invullen.
Wat is de EEG?
De EEG regelt dat exploitanten van windmolenparken, zonnepanelen of biogascentrales over een periode van 20 jaar kunnen rekenen op een vaste vergoeding voor de geleverde stroom. Bovendien zorgt de wet dat talrijke ondernemingen vrijgesteld worden van een groot deel van de toeslag voor duurzame energie. De Duitse bedrijven hebben te maken met een voortdurend stijgende energierekening.
