Donderdag wil Angela Merkel de handtekening kunnen zetten onder het coalitieakkoord waarmee ze haar derde termijn in zou kunnen gaan. Afgelopen week is een aantal compromissen gesloten, onder meer over volksgezondheid en pensioenen. Maar een paar hoofdpijndossiers staat nog recht overeind. Die plooien moeten voor donderdag worden glad gestreken. Wat moet er gebeuren met de tol voor automobilisten, de belastingen de gezinspolitiek en de rechten voor homo’s?
Horst Seehofer werd afgelopen week door de CSU met 95,3% herkozen als partijleider. Zijn paradepaardje, de tol voor buitenlandse automobilisten, gaat er volgens hem komen. “Alleen als het in lijn is met de Europese wetgeving”, hield Seehofer nog een slag om de arm. Maar die kans is groot, volgens de CSU-leider. “Het gaat lukken en dat komt door onze Beierse koppigheid.”
Compromissen en breekpunten
Duitslandnieuws houdt de stand bij voor de vorming van een grote coalitie. Waar zijn compromissen te verwachten en waar moeten de partijen het nog eens worden? Een overzicht van enkele belangrijke punten waar de partijen het voor donderdag 28 november eens over moeten zijn.
Breekpunten:
Homorechten
- De SPD is voor, en ook binnen de CDU gaan verschillende stemmen op om de rechten voor homo’s te versterken. Maar de CSU en delen van de CDU-achterban liggen dwars. Van een homohuwelijk is nog geen sprake, en ook een belastingtechnische gelijkstelling voor homostellen aan getrouwde heteroparen ligt gevoelig. Alle partijen konden het wel eens worden over een weinig concrete formulering waar werd gesteld dat ‘bestaande discriminaties van homo’s moeten worden afgeschaft’. Maar of dit de eerste stappen zijn richting de mogelijkheid voor homostellen om kinderen te adopteren, of zelfs een homohuwelijk is nog volledig open. Er wordt gekeken naar een formulering waar alle partijen zich in kunnen vinden.
Toeslag kinderopvang
- Een bijdrage voor kinderen die niet naar een door de staat gefinancierde opvang gaan, is vooral een harde eis van de CSU. Maar in tegenstelling tot wat CDU beloofde, willen de Zuid-Duitse christendemcraten niet dat deze vergoeding omhoog gaat.De SPD wil de toeslag juist afschaffen en wil het geld steken in uitbreiding van kinderopvang.
Rekeningrijden/tol voor automobilisten
- CDU en CSU zijn het intern oneens over het door de Zuid-Duitse christendemocraten geeiste ‘tol voor buitenlandse mobilisten‘. De CDU zoekt naar een voor iedereen aanvaardbaar compromis, maar ziet niets in een aparte belasting voor buitenlanders omdat dit volgens de partij in strijd is met de Europese wetgeving. SPD is tegen elke vorm van rekeningrijden of een tolvignet voor automobilisten.
Belastingen
- Bij de SPD was het verhogen van de belasting voor topinkomens van 42 naar 49% een verkiezingsthema. CDU/CSU sluiten die verhoging uit en wil hogere tarieven bij loonsverhogingen (de zogenaamde ‘koude progressie’) stoppen. Sigmar Gabriel vindt dat de onderhandelingen op dit punt niet mogen mislukken.
Compromissen
Vrouwenquotum
- Vanaf 2016 moet de Raad van Commissarissen bij beursgenoteerde bedrijven voor 30% uit vrouwen bestaan.
Minimumloon
- Het minimumloon moet er komen, maar wanneer, hoe hoog en voor wie precies is nog onduidelijk. Het minimumloon wordt jaarlijks door een commissie bestaand uit werkgevers en werknemers vastgesteld.
Huurmarkt
- Deelstaten mogen – eerst voor de komende 5 jaar – een rem op de verhoging van de huurprijs zetten wanneer een woning nieuwe huurders krijgt. De zogenaamde ‘Mietpreisbremse‘ zou veel betekenen in de grote steden als Berlijn en Hamburg waar de laatste jaren huurprijzen een paar keer over de kop gingen. Waarschijnlijk mogen deelstaten zelf gaan bepalen hoe hoog de maximale stijging – bijvoorbeeld 10% – wordt.
Energiewende
- De Energiewende mag niet duurder worden, daar zijn alle partijen het wel over eens omdat er vanuit het hele land over geklaagd wordt over de hard stijgende stroomprijzen. De kortingen voor de industrie verdwijnen, de windparken op zee moeten groter maar minder op het land. De ‘terugleververgoeding voor elektriciteit (EEG) moet worden hervormd. Dat wordt het eerste grote project voor de nieuwe regering, zo stelde Merkel deze maand. Die Grünen zijn woedend en vinden dat deEnergiewende de nek om wordt gedraaid.
Gelijke behandeling mannen en vrouwen
- Er moet een einde komen aan de ongelijke salarissen voor mannen en vrouwen. Alle partijen willen snel af van deze discriminatie door bedrijven te verplichten een gelijk salaris voor iedereen aan te bieden.
Europolitiek
- Al voor de verkiezingen steunde de SPD de eurokoers van Angela Merkel (CDU). Op de SPD-eis voor belasting op transacties binnen de financiële sector (financial transaction tax, FTT) heeft Merkel al eens positief gereageerd. Er moet wat worden gedaan aan jeugdwerkloosheid.
Arbeidsmarkt
- Alle partijen willen misbruik van uitzendkrachten en flexwerkers uitbannen (‘gelijk loon voor hetzelfde werk’). De SPD wil graag de inspraak van medezeggenschapsraden versterken.
Schaliegas
- De winning van schaliegas gaat vooralsnog niet door. ‘Drinkwater en volksgezondheid hebben absolute voorrang’.
Pensioenen
- Moeders met kinderen die voor 1992 geboren zijn, moeten meer pensioen krijgen. Dat geldt ook voor mensen met een laag inkomen en mensen die (deels) arbeidsongeschikt zijn.
Onderwijs
- De studiefinanciering gaat omhoog
Internet
- Ook op het platteland moet snel internet van minstens 50MB per seconde beschikbaar komen.
Gezondheidspolitiek
- Er komt een eigen bijdrage voor de zorgverzekering, afhankelijk van het inkomen. Ziekenhuizen krijgen meer betaald als ze ook meer kwaliteit leveren.
Foto: Flickr by Bundesregierung
