De Grensland Express werd in december 2010 in het leven geroepen als alternatief voor de IC naar Berlijn die slechts één keer per twee uur bij Bentheim de grens oversteekt. Bij de start hebben de opdrachtgevende overheden en de vervoerders (Syntus en Bentheimer Eisenbahn) duidelijk ingezet op het trekken van reizigers. Zo werd er een eigen website voor de trein in het leven geroepen en waren goedkope Duitse treinkaartjes (zoals het SWT) geldig van en naar Hengelo.
Steken laten vallen
Nu na drie jaar de stekker eruit getrokken wordt, kunnen we echter ook concluderen dat zowel vervoerders als opdrachtgevers interessante kansen hebben laten liggen. Zo is de speciale website van de verbinding weinig dynamisch en biedt hij niet veel inhoudelijke informatie over toeristische uitstapjes in de prachtige omgeving van Oldenzaal en Bentheim. Door het ontbreken van de stations in De Lutte en Gildehaus slaat men belangrijke bestemmingen voor de vrije-tijdsreiziger over. Daarbij is Gildehaus ook vestigingsplaats voor veel Nederlanders, genoeg markt voor een verbinding met Hengelo en Oldenzaal. Door de onbekendheid van de Grensland Express blijven de reizigersaantallen achter. De verplichte overstap in Bentheim voor doorgaande reizigers naar Duitsland draagt daar ook aan bij. De opdrachtgevers en vervoerders hebben lef getoond om dit experiment aan te durven, maar hebben in de uitvoering steken laten vallen zodat een echt succes uitgebleven is.
Oplossingen
Welke zaken kunnen de verbinding dan toch nog tot een succes maken? De mogelijke oplossing is simpeler dan menigeen denkt. De stoptrein uit Osnabrück staat ieder uur 54 minuten in Bentheim stil voordat hij weer terugkeert richting het oosten, precies de tijd die nodig is om op en neer te rijden naar Hengelo. Als er met elektrische treinen gereden gaat worden (in plaats van dieseltreinen zoals nu) dan kunnen de stations in Gildehaus en De Lutte zonder tijdsverlies bediend worden omdat een elektrische trein veel sneller optrekt.
Door het aanbieden van goed fietsvervoer en overstapmogelijkheden naar fiets- en wandelroutes op de stations kunnen er veel meer recreatieve reizigers getrokken worden. De vervoerders en opdrachtgevers kunnen nog veel beter samenwerken met de VVV’s en toeristische ondernemers om de verbinding toeristisch in de markt te zetten. Vanaf station Ibbenbüren is er een goede busverbinding naar de luchthaven Münster-Osnabrück, interessant voor vliegtuigpassagiers uit Twente.
Aanbesteding
De treinen die op dit moment van Osnabrück naar Bentheim rijden zijn alleen geschikt om in Duitsland te rijden. Ze kunnen echter technisch makkelijk uitgerust worden om ook in Nederland te rijden. Binnenkort start een nieuwe aanbesteding voor deze verbinding, waarbij vanaf 2017 waarschijnlijk nieuwe treinen komen te rijden. De startdatum van de nieuwe concessie loopt gelijk met de nieuwe verbinding Arnhem-Emmerich-Düsseldorf waarvoor ook treinen besteld worden die zowel in Nederland als Duitsland kunnen rijden. Als de aanschaf en toelating van deze nieuwe treinen hiermee gecombineerd wordt, vallen de opstartkosten van een nieuwe verbinding een stuk lager uit. De tussenliggende tijd kan nuttig gebruikt worden voor de planning en bouw van stations in Gildehaus en De Lutte.
Het zou de Regio Twente, Provincie Overijssel, deelstaat Niedersachsen en de omliggende gemeentes sieren als men de verbinding nogmaals een kans gunt. De goede bedoelingen waren en zijn er, maar de uitvoering kan echt een stuk beter. De verbinding Enschede-Gronau-Münster laat zien dat grensoverschrijdend spoorvervoer goed werkt, maak dan ook serieus werk van een tweede succes in de regio.
Maurits Wever is ‘rondreisdeskundige’ bij de Treinreiswinkel in Leiden. Hij pleit voor en klantgerichte focus in de spoor- en OV-sector.
