Duitsland is rijker dan ooit, ‘er is genoeg geld in het systeem’, schrijft de voorzitter van de Bundes der Steuerzahler (Bond van Belastingbetalers) Reiner Holznagel in het Zwartboek van Verspilling. Een jaarlijkse opsomming van projecten waar belastinggeld verkwist wordt. Ondanks die rijkdom wordt het geld niet efficiënt en zinvol uitgegeven, vertelt hij aan Der Spiegel. De bond heeft meer dan 100 voorbeelden verzameld.
Grote projecten
De bond heeft in het bijzonder aandacht voor grote projecten waar sprake is van enorme kostenoverschrijdingen. Een paar voorbeelden.
- Vliegveld BER bij Berlijn. Al viermaal is de opening van ‘het modernste vliegveld van Europa’ uitgesteld. Het moet de drie vliegvelden Tempelhof (al gesloten), Tegel en Schönefeld vervangen. De begroting was 2,8 miljard, inmiddels liggen de kosten rond de 4,3 miljard. De verwachting is dat de kosten nog zullen stijgen en er is nog geen zicht op wanneer de opening kan plaatsvinden. Het had al open moeten zijn sinds 2011.
- De bouw van de Elbphilharmonie in Hamburg is al sinds 2007 aan de gang. Het budget was 114 miljoen, maar door kostenstijgingen en vertragingen kost het gebouw inmiddels 789 miljoen euro. In 2017 moet de opening plaatsvinden, zeven jaar later dan gepland.
- De BND, één van de drie geheime diensten van Duitsland wacht al sinds 2007 op hun nieuwe kantoor in Berlijn op het 10 hectare grote terrein. Met mocht 800 miljoen euro kosten, intussen wordt de rekening al op 1,5 miljard euro geschat. In 2014 moet de bouw klaar zijn.
Kleinere projecten
Naast de grote projecten wordt ook op kleinere schaal onnodig veel belastinggeld uitgegeven, aldus Holznagel.
- De universiteitskliniek van Düsseldorf heeft met het centrum voor Operatieve Geneeskunde al drie jaar een modern operatiecentrum. Maar de artsen kunnen het 170 miljoen kostende gebouw niet gebruiken door talrijke constructiefouten. Na renovatie kan het gebouw op zijn vroegst voorjaar 2014 geopend worden.
- De deelstaatregering van Brandenburg wilde het Lausitzer merengebied met bevaarbare kanalen met elkaar verbinden voor recreatie. Dat zou 4,6 miljoen euro moeten kosten, maar intussen staat de teller op 50 miljoen.
- Bij de verbouwing van de Duisburgse binnenhavens naar een kantoren- en hulpdienstencentrum met de naam Eurogate is de stad niet ver gekomen. Een meer dan honderd meter lange promenade is al wel klaar, maar is gesloten voor mensen die er willen flaneren wegens ’te hoge extra kosten die er aan verbonden zijn’.
Ook nog kleinere projecten vallen op. Een paar voorbeelden uit het zwartboek.
- Projecten die maar kort bestaan hebben. Zo bleek een fietspad per ongeluk over een stuk privégrond te zijn gelegd. Een weg werd voorzien van nieuwe belijning, maar werd twee weken later – volgens plan – gefreesd voor een nieuw wegdek. Ook zinloos: een brug bij een wegrestaurant over een gedenksteen werd geplaatst, er omheen lopen is ook mogelijk. En een 400.000 euro kostend fietspad dat na 300 meter in het niets ophoudt. De meest opvallende; in Baden-Württemberg staat een brug voor vleermuizen à 435.000 euro. Voor bewaking komt er nog eens 35.000 euro bij. De brug is voor voetgangers gesloten, het is niet bekend of de nachtdieren gebruik maken van de brug.
Succesjes
Het Zwartboek zag ook lichtpuntjes en ruimde een apart hoofdstuk in voor successen. Politici waren met kritiek uit eerdere edities aan de slag gegaan. Zo heeft de deelstaat Baden-Württemberg het jaarlijkse potje voor tabakonderzoek afgeschaft. Een een burgemeester wordt geprezen omdat hij nu zelf bijdraagt aan de kosten voor zijn verjaardag. Voorheen betaalde de gemeente het feestje volledig.
Op basis van websitebezoekers van de bond voor belastingbetalers is een top 10 van ergste gevallen samengesteld.
