Arbeidsmarkt
Huidige situatie:
Rond 7 miljoen werkenden in Duitsland verdienen minder dan 8,50 euro per uur. Er zijn op dit moment voor slechts 4 miljoen werknemers minimumlonen afgesproken, in 11 sectoren.
De SPD en Die Grünen willen een wettelijk vastgelegd minimumloon van 8,50 per uur. Uitzendkrachten moeten voor gelijk werk ook hetzelfde loon krijgen als mensen met een vast contract. Die Linke wil een wettelijk minimumloon van 10 euro tot 2017 en daarna verhogen naar 12 euro.
CDU/CSU (Unie) is tegen een wettelijk minimumloon. In plaats daarvan wil de unie dat werkgevers en vakbonden daarover afspraken maken, afhankelijk per branche en per regio.
Ook de FDP is tegen een algemeen minimumloon, maar staat open voor onderhandelingen per sector.
Belastingen
Huidige situatie:
Wie minder dan 8131 euro per jaar verdient, betaalt geen belasting. Voor iedereen die daar overheen gaat gelden belastingen tussen de 14 en 45 procent. Eind 1996 werd de vermogensbelasting in Duitsland ingevoerd. Een omstreden maatregel, omdat de scheiding tussen bedrijfs- en privaatvermogen moeilijk is.
Voor CDU/CSU zijn belastingverhogingen taboe en willen net als de FDP de vermogensbelasting afschaffen. De liberalen willen ook stapsgewijs af van de ‘solidariteitstoeslag’ voor voormalige DDR-deelstaten.
De SPD wil een toptarief voor inkomens vanaf 100.000 euro (echtparen 200.000) van 49 procent invoeren. Vanaf 64.000 euro moet het successief stijgen. Ook zouden privépersonen niet meer garant hoeven staan met hun gezinswoning.
Die Grünen willen bij een jaarinkomen van 60.000 een belastingtarief van 45 procent, die stapsgewijs stijgt naar 49 procent bij een inkomen van 80.000 euro. Tegelijkertijd moet het belastingvrije jaarinkomen opgehoogd worden tot 8700 euro.
Die Linke wil jaarinkomens tot 9300 euro niet belasten en inkomens vanaf 65.000 euro een tarief van 53 procent invoeren. En als vermogensbelasting moet er een miljonairsbelasting komen. Elke euro – na aftrek van de sociale verzekeringsbijdrage – die boven de miljoen uitkomt, wordt met 75 procent belast.
Familiepolitiek
Huidige situatie:
Duitsland heeft het laagste geboortecijfer binnen de EU. De overheid probeert al jaren tevergeefs die trend te keren. Sinds 1 augustus 2013 hebben ouders voor hun kinderen in hun tweede en derde levensjaar recht op een zorgaanbod in een peuterspeelplaats of een oppasmoeder.
De CDU/CSU wil het bestaande aanbod uitbouwen. Bijvoorbeeld ‘grootoudertijd’ voor kleinkinderen. Ouders die hun kinderen thuis willen verzorgen, krijgen ‘zorggeld’. De FDP pleit voor meer kwaliteit in de kinderzorg, bij voorbeeld voor een betere opleiding voor peuterspeelzaalleidsters. Het ‘zorggeld’ moet volgens de liberalen opnieuw bekeken worden.
De SPD wil het zorgaanbod uitbreiden en de onderwijskwaliteit in peuterspeelzalen verhogen. Het zorggeld moet worden afgeschaft en het het budget in plaats daar van in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven investeren. Ook Die Grünen willen het zorggeld afschaffen. Ouders moeten het recht krijgen dat hun kinderen de hele dag op een kinderdagverblijf terecht kunnen. Die Linke vindt dat er een hoogwaardig kinderdagverblijf moet komen. Het zorggeld kan dan worden afgeschaft.
Gezondheidszorg
Huidige situatie:
Nu hebben zorgverzekeringen een budget van 27 miljard euro. Maar met de vergrijzing aan de ene kant en het dalende aantal van mensen die meebetalen, staat de Duitse gezondheidspolitiek onder druk.
CDU/CSU is tegen een ziekenfonds, het huidige systeem moet in stand blijven. De FDP wil een duaal zorgverzekeringssysteem behouden en geen algemene staatsverzekering. Patiënten moeten de rekening eerst zelf betalen en kunnen dat vervolgens declareren bij de verzekering.
De SPD wil de verzorging van ’twee klassen’ (ziekenfonds of particuliere verzekering) stoppen. In plaats daarvan moet er een verplichte burgerverzekering komen, verdeeld in een basisverzekering en een pleegverzekering. Privaat verzekerden kunnen jaarlijks beslissen of ze van verzekering willen wisselen.
Ook Die Grünen willen een ‘burgerverzekering’. Die Linke wil een ‘solidaire burgerverzekering’ waar alle verzekerden aan bijdragen. Daar zouden geen toeslagen meer bovenop mogen komen.
Pensioenen
Huidige situatie
Ter aanvulling van minipensioenen voor mensen met lage lonen is er nu alleen een soort AOW. Voor deze sociale steun moeten zij die dit betreft alle gegevens van hun inkomen en vermogen vrijgeven. Moeders die voor of na 1992 kinderen hebben gekregen, worden verschillend behandeld. Jongere moeders krijgen het driedubbele.
De CDU/CSU wil kleine pensioenen tot 850 euro aanvullen. Ook moeten moeders met kinderen die voor 1992 zijn geboren een aparte regeling krijgen bij de berekening van hun ouderdomsvoorziening. De FDP vindt dat burgers na hun 60e zelf mogen beslissen wanneer ze met pensioen gaan. Gepensioneerden mogen onbeperkt bijverdienen.
De SPD wil voor mensen met lage lonen die 40 jaar verzekerd waren een solidariteitspensioen van minstens 850 euro krijgen. Die Grünen willen daarbij de pensioensleeftijd verhogen naar 67 jaar. Daar is Die Linke het niet mee eens. Zij willen ook nog eens een minimumpensioen van 1050 euro per maand. In 2017 moeten bovendien de pensioenen in Oost-Duitsland even hoog zijn als in West-Duitsland.
Energiepolitiek
Huidige situatie:
Nu betaalt een gemiddeld gezin met een jaarverbruik van 3500 Kwu zo’n 980 euro per jaar voor stroom.
Duurzame energie moet volgens CDU/CSU zonder staatshulp kunnen. Bedrijven die veel stroom verbruiken moeten verder ontlast worden. Winning van schaliegas moet mogelijk zijn als er geen gevaar voor mens en drinkwater is. Ook de FDP wil af van subsidies voor duurzame energie. De energiebelasting moet van de liberalen omlaag. Gas- en kolencentrales moeten als vangnet achter de hand worden gehouden.
De SPD wil een ministerie van Energie instellen die voor de Energiewende zorgt. Duurzame energie moet ondersteund worden door het kunstmatig goedkoper te maken dan fossiele energie. Ook Die Grünen zijn daar voor. Het doel is dat Duitsland in 2030 volledig op ecostroom draait.
Die Linke wil dat de energievoorziening volledig in staatshanden komt. Elke burger moet een gratis hoeveelheid stroom krijgen die genoeg is voor de basisvoorzieningen.
Europa
Huidige situatie:
In de crisislanden binnen de EU gaat het iets beter, maar conflicten kunnen snel weer ontvlammen wanneer de financiële markten het vertrouwen in de hervormingen verliezen.
CDU/CSU is tegen het opkopen van waardeloze obligaties. Landen die in de problemen komen worden alleen ondersteund als ze tegenprestaties doen. Turkije kan wat de christendemocraten betreft geen volwaardig lid worden, daar is de FDP niet per se tegen.
Bij de SPD ligt de focus minder op sparen, maar meer op investeren. De sociaaldemocraten willen in gesprek blijven met Turkije, waar Die Grünen het ook mee eens zijn. Beide partijen zijn voor een gemeenschappelijk depositogarantiestelsel om de schuldencrisis te boven te komen.
Die Linke wil geen inmenging van de EU in crisislanden. Uitbreiding van de EU is niet bespreekbaar.
Lees een uitgebreider overzicht van standpunten over de Europapolitiek
Bron: Der Spiegel
